Rolnik ryczałtowy: rezygnacja ze zwolnienia w VAT

Przeczytaj także: Odliczenie podatku VAT po utracie/rezygnacji ze zwolnienia

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, podatnikami są tutaj osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na jej cel lub rezultat. Działalność gospodarcza obejmuje natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak zatem wynika z powyższego, w definicji tej mieści się także działalność rolnicza. Jednakże tzw. rolnik ryczałtowy, który został zdefiniowany w art. 2 pkt 19 ustawy, korzysta ze zwolnienia w tym podatku, które zostało określone w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten wskazuje, iż zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Warto w tym miejscu dodać, iż rolnik ryczałtowy (w zakresie prowadzonej działalności rolniczej) dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku wystawiania faktur VAT, prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług, składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych w zakresie VAT oraz dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w tym podatku (art. 117 ustawy).

Z powyższego zwolnienia w podatku VAT można oczywiście zrezygnować. W tym celu trzeba jednak spełniać określone warunki. Zostały one określone w art. 43 ust. 3 ustawy o VAT. Przepis ten wskazuje, iż rolnik ryczałtowy może zrezygnować z powyższego zwolnienia, jeżeli:

1. dokonał w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych o wartości przekraczającej 20 000 zł oraz
2. dokona zgłoszenia rejestracyjnego w podatku VAT oraz
3. zaprowadzi ewidencję pozwalającą na określenie przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości podatku należnego i naliczonego podlegającego odliczeniu oraz kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz innych danych niezbędnych do prawidłowego sporządzania deklaracji podatkowej (czyli ewidencje dostawy i nabycia VAT)

Ponadto rolnik ryczałtowy, który zamierza zrezygnować ze zwolnienia, musi także zaprowadzić ewidencję sprzedaży przez okres co najmniej 3 kolejnych miesięcy poprzedzających bezpośrednio miesiąc, od którego rezygnuje on ze zwolnienia (art. 43 ust. 4 ustawy).

Reasumując zatem, aby rolnik ryczałtowy mógł zrezygnować ze zwolnienia w podatku VAT, musi w roku poprzedzającym rok, w którym chce z tego zwolnienia zrezygnować, osiągnąć obrót przekraczający 20 000 zł. Ponadto na trzy miesiące przed przejściem na VAT musi on także zaprowadzić ewidencję sprzedaży (czyli np. zamierza przejść na VAT od lipca, to ewidencję taką prowadzi za miesiące: kwiecień – czerwiec). Następnie dokonuje zgłoszenia rejestracyjnego w podatku VAT oraz zaprowadza ewidencje niezbędne do rozliczania tego podatku.

Do zwolnienia w podatku VAT rolnik może oczywiście powrócić. Jest to jednak możliwe dopiero po upływie trzech lat od daty rezygnacji ze zwolnienia. Zwolnienie to będzie obowiązywać pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego rolnik ponownie chce skorzystać ze zwolnienia (art. 43 ust. 5 ustawy).