Podatki 2009: ważne zmiany dla przedsiębiorstw

Przeczytaj także: Nowelizacja ustawy o PIT przyjęta przez Rząd

Podatki dochodowe (CIT i PIT)

W podatkach dochodowych znajduje się jedna w tym zestawieniu jednoznacznie niekorzystna zmiana - jest to zamknięcie możliwości optymalizacyjnych przy przekształcaniu spółki kapitałowej w spółkę osobową.

Od nowego roku niepodzielone zyski przekształcanej spółki kapitałowej stanowić będą dochód z udziału w zyskach osób prawnych wspólników. Dochód taki podlega opodatkowaniu stawką 19%. Dochód określa się na dzień wpisu przekształconej spółki osobowej do KRS. Do tej pory niepodzielone zyski nie były wprost wymienione jako przychód w ustawach podatkowych. Dlatego też, w sytuacjach w których funkcjonowała spółka kapitałowa z dużą kwotą niepodzielonych zysków wspólnicy często decydowali się na przekształcenie takiej spółki w spółkę osobową, traktując taką kwotę jako wkład do spółki osobowej. Wniesienie wkładu do spółki osobowej jest natomiast czynnością neutralną podatkowo.

Kolejną bardzo ważną zmianą w podatkach dochodowych jest wprowadzenie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodu wydatków na tzw. zaniechane inwestycje.
Biorąc pod uwagę obecną sytuację ekonomiczną, można się spodziewać, ze wielu przedsiębiorców będzie przerywać rozpoczęte inwestycje. Do końca 2008 r. pory wydatki poniesione na takie zaniechane inwestycje nie mogły stanowić kosztu uzyskania przychodu. Zgodnie z nowymi regulacjami wydatki takie będą zaliczane do kosztów w dacie zbycia lub likwidacji takich inwestycji.

Podatek od towarów i usług (VAT)

Wprowadzone zostały zmiany do tzw. ulgi na złe długi. Wprowadzona w 2005 r. ulga na złe długi w VAT nie była powszechnie wykorzystywana przez podatników ze względu na trudności praktyczne w jej stosowaniu. Obecne zmiany, a przede wszystkim modyfikacja pojęcia nieściągalności, mogą się przyczynić do szerszego wykorzystania ulgi. Podatnicy mogą skorzystać z ulgi w stosunku do wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Za takie zaś uznaje się wierzytelności, które nie zostały uregulowane w terminie 180 dni od upływu terminu płatności. Biorąc pod uwagę obecną sytuację ekonomiczną zmiany te mogą się okazać szczególnie istotne dla borykających się z nieściągalnością zobowiązań przedsiębiorców.

Zlikwidowano również przepisy umożliwiające nakładanie na podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30 % kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego ustalanego przez organ podatkowy, np. w razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej. Pozostawiono natomiast ciągle, 30% sankcję za zaniżenie ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących – przez osoby prawne.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

W zakresie opodatkowania PCC wprowadzone zostało wyłączenie z opodatkowania zmian umów spółek kapitałowych związanych z procesami łączenia i przekształcania. Biorąc pod uwagę, że uwarunkowania ekonomiczne mogą zmusić część przedsiębiorców do restrukturyzowania swojej działalności, jej form, zmiana ta zmniejszy koszty takich czynności. Do tej pory w przypadku zmiany umowy spółki polegającej na wniesieniu wkładu lub podwyższeniu kapitału spółki powstawała konieczność zapłaty 0,5% pcc od "kwoty zmiany".