Ulga VAT na złe długi korzystna dla fiskusa?

Przeczytaj także: Ulga na złe długi 2013 blokuje postępowanie upadłościowe!

Przypomnijmy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Aby z tego uprawnienia skorzystać, trzeba spełnić określone warunki. Zostały one określone w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT.

I tak powyższe ma zastosowanie, jeżeli:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty podatku są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni
4. wierzytelności nie zostały zbyte
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Jak można wywnioskować z powyższego, ulga na złe długi polega na niczym innym, jak skorygowaniu podatku należnego wierzyciela, który wcześniej odprowadził do urzędu skarbowego, a dotyczącego wierzytelności, których dłużnik nie uregulował. Z jednej strony bowiem wierzyciel wykonał tutaj usługę lub dostarczył towar na rzecz dłużnika i wykazał z tego tytułu podatek należny, z drugiej natomiast nie otrzymał należnej mu zapłaty. Dłużnik natomiast otrzymując fakturę i towar (bądź usługę) odliczył podatek naliczony z tego dokumentu przy czym nie dokonał płatności na rzecz wierzyciela.

Zatem wierzyciel nie tylko nie otrzymał zapłaty za towar czy wykonaną usługę, ale dodatkowo musiał jeszcze zapłacić od tej czynności podatek VAT fiskusowi. Ulga na złe długi pozwala mu na odzyskanie tego podatku. Może to jednakże nastąpić dopiero po upływie pewnego czasu.

Beneficjentem ulgi jest zatem wierzyciel. Nie tylko on na takiej uldze jednak korzysta.

Wszystko za sprawą konstrukcji przepisów o uldze na złe długi i rozliczeniu podatku VAT. Z jednej strony bowiem wierzyciel zmniejsza swój VAT należny o ten, który wynika z wierzytelności nieściągalnych, z drugiej natomiast dłużnik musi także skorygować swój podatek VAT wynikający z tej wierzytelności. Jednakże, jak wskazują przepisy, wierzyciel dokonuje korekty podatku w deklaracji bieżącej, natomiast dłużnik musi dokonać odpowiedniego pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku, do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia (czyli za okres odpowiednio wcześniejszy).

Tym samym wystąpi u niego konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej. Odsetki te są należne fiskusowi. Zatem, mimo że sama wartość korekty dla skarbu państwa jest tutaj neutralna, tak uzyskuje on realną korzyść z tytułu odsetek należnych od dłużnika, który musi dokonać wstecznej korekty podatku.