Odliczenia od dochodu 2008: darowizna na kościół

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

W ramach tej ulgi podatnicy mogą odliczyć od uzyskanego dochodu/przychodu darowizny przekazane na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Ulga ta nie wynika z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a z odrębnych ustaw regulujących stosunek Państwa do poszczególnych kościołów. Jedną z nich jest ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.). Zgodnie z art. 55 ust. 7 tejże ustawy, darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność.

Działalność charytatywno-opiekuńcza została natomiast określona w art. 39 tej ustawy. Zalicza się do niej:

• prowadzenie zakładów dla sierot, starców, osób upośledzonych fizycznie lub umysłowo oraz innych kategorii osób potrzebujących opieki,
• prowadzenie szpitali i innych zakładów leczniczych oraz aptek,
• organizowanie pomocy w zakresie ochrony macierzyństwa,
• organizowanie pomocy sierotom, osobom dotkniętym klęskami żywiołowymi i epidemiami, ofiarom wojennym, znajdującym się w trudnym położeniu materialnym lub zdrowotnym rodzinom i osobom, w tym pozbawionym wolności,
• prowadzenie żłobków, ochronek, burs i schronisk,
• udzielanie pomocy w zapewnianiu wypoczynku dzieciom i młodzieży znajdującym się w potrzebie,
• krzewienie idei pomocy bliźnim i postaw społecznych temu sprzyjających,
• przekazywanie za granicę pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i osobom znajdującym się w szczególnej potrzebie.

Warto w tym miejscu dodać, iż w powyższym przepisie ustawodawca podał jedynie przykładowe wyliczenie czynności wchodzących w skład działalności charytatywno-opiekuńczej, na co wskazuje użycia tutaj wyrażenia „w szczególności”. Oznacza to, iż także inne czynności kościoła mieszczą się w powyższym.

Trzeba udokumentować

O ile sama ulga jest określona w odrębnych ustawach, tak niektóre warunki do jej spełnienia zostały zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mianowicie art. 26 ust. 7 w związku z ust. 6d updof wskazuje, że wysokość darowizn odliczanych na podstawie odrębnych ustaw ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokumentami takimi natomiast są: dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna, dokument, z którego wynika wartość darowizny.

Na tym jednak nie koniec. Jak bowiem wynika z przepisów ustawy o stosunku Państwa do Kościoła, konieczne jest także pokwitowanie odbioru od darczyńcy (czyli np. oświadczenie o jej przyjęciu) a także sporządzone przez kościelną osobę prawną w terminie dwóch lat od dnia przekazania darowizny, sprawozdania o przeznaczeniu jej na działalność charytatywno-opiekuńczą.

Do samego odliczenia darowizny jednak sprawozdanie takie nie jest wymagane. Kościelna osoba prawna ma bowiem dwa lata na jego sporządzenie. Ani ustawa o PIT, ani ustawa kościelna nie zawierają przepisów odnośnie formy takiego sprawozdania. Jednakże im będzie ono dokładniejsze, tym mniejsze prawdopodobieństwo sporu z fiskusem. Przydatny tutaj jest wyrok NSA z dnia 29 października 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 2181/03), w którym to sąd stwierdził, iż ogólne wskazanie celu, na jaki przeznaczono darowiznę, poprzez podatnie – cele charytatywno-opiekuńcze – nie spełnia wymogów ustawy, gdyż nie stanowi sprawozdania. Sprawozdanie takie powinno mieć formę dokumentu, który powinien zawierać oprócz daty i podpisu osoby go sporządzającej także opis zdarzeń z taką dokładnością, aby organ podatkowy mógł dokonać kontroli opisanych w nim faktów.

W samym zeznaniu należy natomiast wskazać komu i ile przekazaliśmy w formie darowizny.

Dla kogo odliczenie?

W zasadzie z opisywanej ulgi powinni mieć możliwość skorzystania wszyscy podatnicy rozliczający się z uzyskanych dochodów/przychodów. Jednakże zdaniem resortu finansów odliczenia tego nie można wykazać w formularzach PIT-36L i PIT-38 (wynika to także z braku odpowiednich pól w tych zeznaniach).

Istotne jest także to, że ulga nie dotyczy tylko darowizn na rzecz Kościoła Katolickiego. Odliczyć można także darowizny na m.in. Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Chrześcijan Baptystów, Adwentystów Dnia Siódmego czy Kościół Ewangelicko-Augsburski.

Do pobrania

Rozliczenia roczne PIT 2008