Umowa zlecenie na 200 zł = wyższy podatek?

Przeczytaj także: Umowa zlecenie poza Polską z obcokrajowcem = podatek u źródła

Chodzi mianowicie o art. 30 ust. 1 pkt 5a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazuje on, że od przychodów z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 (czyli m.in. z tytułu umowy zlecenie czy też o dzieło), jeżeli suma należności określonych w umowie lub umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekracza miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł – pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 18% przychodu.

Z jednej strony mamy tutaj do czynienia z dużym uproszczeniem dla płatnika. Wcześniej bowiem przychody takie były rozliczane na zasadach ogólnych. Zaliczka była zatem obliczana w wysokości 19% (od 2009 roku obowiązuje nowa skala podatkowa, która przewiduje dwie stawki podatku: 18% i 32%) od uzyskanego dochodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania i ewentualne składki ZUS, jeżeli takowe wystąpiły. Po zakończeniu roku płatnik wystawiał z tego tytułu podatnikowi PIT-11, w którym wykazywał powyższe kwoty. Podatnik natomiast uwzględniał je w zeznaniu rocznym. Kwoty te łączyło się w ostatecznym rozrachunku z innymi przychodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (czyli wykazanymi w tym zeznaniu).

Jak łatwo zauważyć, obecnie podatek ten będzie obliczany od wartości uzyskanego przychodu bez uwzględniania kosztów jego uzyskania czy składek ZUS. Ponadto podatnik nie będzie się musiał z tego przychodu po zakończeniu roku rozliczyć a płatnik sporządzać PIT-11.

W zamian za te uproszczenia jednak trzeba będzie oddać fiskusowi więcej niż dotychczas. Dlaczego? Jak bowiem wskazano wyżej, podatek będzie obliczany od kwoty przychodu bez jakichkolwiek pomniejszeń. To powoduje, że jego wartość będzie wyższa niż w przypadku starych zasad. Przedstawmy to na przykładzie:

Załóżmy że podatnik zarobił z tytułu umowy zlecenia dokładnie 200 zł.
Zgodnie z nowymi zasadami podatek od tej kwoty wyniesie: 200 zł x 18% = 36 zł
Podatnik otrzyma zatem wynagrodzenie w wysokości: 164 zł

Gdyby natomiast uwzględnić koszty jego uzyskania w wysokości 20% przychodu, podatek ten byłby liczony od: 200 zł – (200 zł x 20%) = 160 zł
Wyniósłby on zatem: 160 zł x 18% = 28,8 zł
W takiej sytuacji podatnik otrzymałby wynagrodzenie w wysokości: 200 zł – 29 zł = 171 zł, czyli o 7 zł więcej. Różnica może nie jest wielka, aczkolwiek w stosunku do 200 zł dosyć znacząca.

Jeszcze więcej stracą podatnicy, którzy z tego tytułu muszą opłacać składki ZUS. Tutaj bowiem z jednej strony występuje obowiązek ich zapłacenia, z drugiej natomiast nie mogą ich odliczyć od podstawy opodatkowania, ponieważ jak wskazano wyżej podatek jest obliczany od uzyskanego przychodu.

W takiej sytuacji teoretycznie podatnikom przysługuje odliczenie tych składek od innych dochodów w rozliczeniu rocznym. Praktycznie jednak będzie to dosyć trudne do zrobienia, gdyż płatnik nie ma tutaj obowiązku wystawiania PIT-11 czy też informowania podatnika o wysokości pobranych składek ZUS. Nie ma również innego ustawowego formularza, w którym dane te można by wykazać.