Podatek dochodowy: forma opodatkowania 2009

Przeczytaj także: Nowe możliwości wyboru formy opodatkowania

Ryczał nie dla wszystkich
Jak już wskazano wyżej, nie wszyscy mogą jednak z ryczałtu skorzystać. Ograniczeń jest sporo. Pierwszym ograniczeniem jest przychód. Otóż podatnicy mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli
1) w roku poprzedzającym rok podatkowy:
a) uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150.000 euro, lub
b) uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150.000 euro,
2) rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej - bez względu na wysokość przychodów.

Ponadto z opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego nie mogą skorzystać podatnicy, którzy:
1) opłacającą podatek w formie karty podatkowej,
2) korzystają, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
3) osiągają w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
b) działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
d) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11,
e) świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
4) wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
5) podejmują wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
- jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach,
6) rozpoczynają działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

Rozliczenie podatku

Jak już wskazano wyżej, w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego podatek ustalany jest w oparciu o osiągnięty przychód. Tym samym ewidencja księgowa jest prostsza od tej, którą trzeba stosować w przypadku zasad ogólnych. Ryczałtowcy są obowiązani prowadzić ewidencję przychodów oraz niektóre inne ewidencje i wykazy (np. wykaz środków trwałych). Z uwagi na to, że różne czynności są opodatkowane różnymi stawkami podatku, z ewidencji przychodów musi wynikać wysokość przychodu opodatkowanego daną stawką, co jest niezbędne do prawidłowego ustalenia wysokości podatku.

Nie mają oni natomiast obowiązku prowadzenia ewidencji, w której będą wykazywać dokonane zakupy. Muszą jednak gromadzić i przechowywać dowody zakupów.

Podobnie, jak w przypadku podatku dochodowego opłacanego na zasadach ogólnych, tak i przy ryczałcie ewidencjonowanym podatnicy są zobowiązani do samodzielnego naliczania należnego ryczałtu oraz wpłacania go na konto urzędu skarbowego za okresy miesięczne, a w odniesieniu do niektórych podatników za okresy kwartalne. Po zakończeniu roku muszą oni także sporządzić zeznanie roczne w terminie do 31 stycznia następnego roku podatkowego.

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem ewidencjonowanym odliczają także od podstawy opodatkowania składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w ciągu roku podatkowego (o ile nie zostały one odliczone od innego dochodu), a od samego podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne (nie więcej niż 7,75 proc. podstawy obliczenia składki). Dodatkowo ryczałtowcom przysługują także wszelkie ulgi wymienione w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile spełniają warunki do skorzystania z tych ulg oraz nie zostały one odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym. Ulgami tymi są: darowizna na pożytek publiczny, lub kult religijny, ulga na krew, rehabilitacyjna, z tytułu używania Internetu.

Przedsiębiorcy, którzy w 2008 roku korzystali z innej formy opodatkowania, a w 2009 r. chcą opłacać podatek dochodowy wg skali podatkowej, powinni o tym pisemnie powiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 stycznia 2009 r. (wtorek). Jeżeli nie zgłoszą zmiany do tego dnia, w 2009 r. będą opodatkowani w ten sam sposób, co w roku 2008.