Zakupy przed dniem rejestracji a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT z faktur kosztowych sprzed rejestracji jest zgodne z prawem

Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, co do zasady korzystają ze zwolnienia podmiotowego VAT. Powyższe nie ma zastosowania jedynie do podatników wykonujących czynności określone w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług (czyli np. dokonujących dostawy wyrób z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, niektórych towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, gruntów budowlanych). W tym celu nie muszą składać żadnych dodatkowych oświadczeń czy formularzy.

Ze zwolnienia tego można oczywiście zrezygnować, składając we właściwym urzędzie skarbowym wypełniony formularz VAT-R. Ustawa o podatku VAT precyzuje, kiedy takiego zgłoszenia należy dokonać. Otóż musi ono nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy.

Art. 5 ustawy o VAT precyzuje natomiast, co podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Wylicza tutaj:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak łatwo zauważyć, powyższe przepisy nie wskazują, że rejestracja taka musi być dokonana przed dokonaniem pierwszego zakupu. Potwierdza to także obecnie ukształtowana linia interpretacyjna i orzecznicza. Ważne jest, aby w dacie złożenia deklaracji przedsiębiorca był już zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Taki pogląd został zawarty np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 04.06.2008 r. nr ILPP2/443-229/08-2/MN, w której czytamy: „(…) prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą lub przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego. Należy bowiem rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć – najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa – wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który umożliwia identyfikowanie go jako podatnika. Zatem należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, iż zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz spełniają inne warunki określone w przepisach ustawy). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnika VAT czynnego.(…)”

W opisanej we wstępie sytuacji przedsiębiorca będzie miał zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów dokonanych przed rejestracją (czyli te z miesiąca października). Wykaże je w deklaracji listopadowej – przypomnijmy bowiem, iż zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca listopada, podatnik ma 2 okresy rozliczeniowe na odliczenie podatku (tj. ten w którym otrzymał fakturę bądź następny). Natomiast zgodnie z przepisami obowiązującymi obecnie, czas ten został wydłużony do trzech okresów rozliczeniowych.