Podatek od firmy: zaliczka a progresja podatkowa

Przeczytaj także: Zaliczka na podatek od firmy

Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) jedną z możliwych do wyboru form opodatkowania podatkiem dochodowym są zasady ogólne według skali podatkowej. Zaliczki wpłaca się tutaj co do zasady za okresy miesięczne. Wysokość zaliczek za miesiące do listopada danego roku podatkowego ustala się w następujący sposób:

1. obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku,
2. zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b updof (czyli od uzyskanego przychodu odejmujemy koszty jego uzyskania, otrzymany wynik jest dochodem, od którego odejmujemy inne pomniejszenia, np. składkę ZUS, od otrzymanego wyniku obliczamy podatek, który następnie pomniejszamy o potrącenia, np. składkę na ubezpieczenie zdrowotne)
3. zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

W przypadku wybrania opodatkowania uzyskanych dochodów wg skali podatkowej, z jednej strony obowiązek zapłaty pierwszej zaliczki na podatek powstaje od miesiąca, w którym uzyskany z tego źródła dochód przekroczył kwotę wolną od podatku, którą w 2008 r. jest 3 091 zł, z drugiej natomiast trzeba stosować różne stawki podatku w zależności od wysokości uzyskanego dochodu do opodatkowania.

Przypomnijmy, że zgodnie ze skalą podatkową obowiązującą w 2008 r. 19% podatku płacimy od dochodów do wysokości 44 490 zł, powyżej tej kwoty do 85 528 zł płacimy 30% podatek, a ponad tę kwotę stawka podatku wynosi 40%. Jak zatem powinien ustalić zaliczkę na podatek przedsiębiorca, który w danym miesiącu przekracza dany próg podatkowy? Przedstawmy algorytm na przykładzie przekroczenia pierwszego progu podatkowego, tj. 44 490 zł:

1. od uzyskanego dochodu podlegającego opodatkowaniu (po pomniejszeniach np. z tytułu składek ZUS) podatnik odejmuje kwotę 44 490 zł
2. od uzyskanej różnicy (czyli nadwyżki ponad 44 490 zł) oblicza podatek wg stawki 30%
3. sumuje uzyskany iloczyn z kwotą podatku wynikającą ze skali podatkowej dla pierwszego progu podatkowego (w 2008 r. z kwotą 7 866, 25 zł)
4. tak obliczony podatek w pierwszej kolejności pomniejsza o potrącenia (np. ubezpieczenie zdrowotne) oraz o sumę zaliczek za poprzednie miesiące; otrzymany wynik stanowi zaliczkę podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego

Przykład:
Załóżmy że podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym w październiku 2008 r. (czyli uzyskany w 2008 r. dochód pomniejszony o odliczenia, np. składkę ZUS) wyniosła 60 000 zł. Ponadto przedsiębiorca opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która podlega odliczeniu od podatku (w wysokości nie wyższej niż 7,75% podstawy jej wymiaru). Przysługujące odliczenie z tego tytułu wynosi 1 760,60 zł. Suma zaliczek na podatek za poprzednie miesiące wyniosła natomiast 6 500 zł. Zaliczka na podatek za październik będzie następująca:

• podstawa obliczenia podatku zaokrąglona do pełnych złotych: 60 000 zł
• obliczona zaliczka na podatek:
  7 866,25 zł + [(60 000 – 44 490 zł) x 30%] = 7 866,25 zł + 4 653 zł = 12 519,25 zł
• podatek po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne:
  12 519,25 zł – 1 760,60 zł = 10 758,65 zł
• należna zaliczka na podatek za miesiąc październik (obliczony podatek minus suma zaliczek za poprzednie miesiące; wynik zaokrąglamy do pełnych złotych):
  10 758,65 zł – 6 500 zł = 4 258,65 zł = 4 259 zł