Zmiany w CIT na 2009 r.

Przeczytaj także: Od 1 stycznia 10% podatek minimalny. Co to jest, kogo dotyczy i jak go obliczyć?

Uchwalona 6 listopada 2008 r. ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: nowelizacja) wprowadza szereg istotnych zmian, takich jak: opodatkowanie niepodzielonego zysku przy przekształceniu spółek kapitałowych w spółki osobowe, możliwość dokonania korekty dochodu w drodze oszacowania przy określaniu dochodów między podmiotami powiązanymi, możliwość uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zaniechane inwestycje, wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów niewypłaconych należności pracowniczych (np. wynagrodzeń i składek ZUS). Omawiany tekst ustawy jest ostatecznie ustalony po rozpatrzeniu poprawek Senatu. Obecnie nowelizacja została przekazana do podpisu Prezydenta RP. Poniżej omawiamy najważniejsze zmiany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej: updop), które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2009 r.

Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową
Zgodnie z nowelizacją dochodem z udziału w zyskach osób prawnych będzie również wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe (art. 10 ust. 1 pkt 8 updop). Zatem przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową spowoduje powstanie obowiązku podatkowego (konieczność zapłaty podatku) od niepodzielonego zysku spółki kapitałowej.

Dochód będzie należało ustalić na dzień przekształcenia. Dniem przekształcenia spółki będzie dzień rejestracji spółki osobowej i jednocześnie wykreślenie spółki kapitałowej. Spółka kapitałowa będzie miała obowiązek przekazać spółce osobowej podatek. Spółka powstała w wyniku przekształcenia (jako płatnik) obowiązana będzie wpłacić podatek w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód. Spółka osobowa jako płatnik obowiązana będzie wpłacić podatek do urzędu skarbowego według jej właściwości (art. 26 ust. 6 updop).

Trudno się zgodzić z tym, że zmiana jest korzystna. Dotychczas problem ten był dostrzegany także przez organy podatkowe i w większości przypadków rozstrzygany z korzyścią na rzecz wspólników, którzy przecież nie otrzymali zysku, gdyż ten pozostawał w spółce niepodzielony.

Jeżeli zatem po przekształceniu niepodzielony zysk spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie zwiększał wartości wkładów wspólników i nadal stanowił niepodzielony zysk w spółce osobowej, jak również nie został on oddany do dyspozycji wspólników, lecz pozostawał w dyspozycji spółki osobowej, to nie sposób uznać, że wspólnicy tejże spółki w momencie przekształcenia uzyskali jakikolwiek dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Tym samym w momencie przekształcenia u wspólników spółki z o. o. nie powstaje zobowiązanie podatkowe w związku z przekazaniem do spółki osobowej niepodzielonych zysków przekształcanej spółki kapitałowej.

Niepodzielone zyski spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które stanowiły zobowiązanie spółki przekształconej w stosunku do jej wspólników, mogły podlegać opodatkowaniu, jako przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jedynie w momencie:

• ich wypłaty (postawienia do dyspozycji),
• wyjścia wspólnika ze spółki osobowej,
• likwidacji spółki osobowej ,
• przeznaczenia ich na podwyższenie posiadanych przez wspólników spółki osobowej wkładów.

Zwyciężyła profiskalna wykładnia tego zagadnienia i posłowie uchwalili wersję przygotowaną w Ministerstwie Finansów.