Spis z natury w trakcie roku a zaliczka na podatek

Przeczytaj także: Uproszczone zaliczki a remanent w trakcie roku

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu podatniczka wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą od 2006 r. polegającą na sprzedaży detalicznej prowadzonej przez Internet. Prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Obecnie sprzedaje towary zakupione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, które zostały wprowadzone do księgi remanentem początkowym. Jej koszty związane z tą sprzedażą są obecnie stosunkowo niewielkie. Chciałaby ona na koniec dowolnego miesiąca sporządzić remanent posiadanych towarów i przy jego uwzględnieniu ustalić dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy. W związku z tym zadała pytanie, czy ma prawo na koniec dowolnego miesiąca w trakcie roku sporządzić spis z natury i ustalić dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki na podatek z uwzględnieniem różnić remanentowych na koniec tego miesiąca? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2.

W myśl art. 24 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14, a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Podatnicy rozliczający się z podatku dochodowego na podstawie prowadzonych ksiąg przychodów i rozchodów obowiązani są uwzględniać regulacje wynikające z rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Zgodnie z § 27 ust. 1 ww. rozporządzenia podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury”, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

Katalog sytuacji, których wystąpienie uzasadnia sporządzenie remanentu rozszerza § 27 ust. 2 rozporządzenia. Przewiduje on jeszcze dwie sytuacje, w których remanent może być sporządzony. Sporządzenie remanentu może wynikać z decyzji podatnika lub obowiązku nałożonego przez naczelnika urzędu skarbowego. Przepis ten stanowi, że spis z natury podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne oraz gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził naczelnik urzędu skarbowego.

Powyższe oznacza, że podatnik może z własnej inicjatywy sporządzić spis z natury, wpisać go do księgi przychodów i rozchodów i co za tym idzie ustalać dochód z uwzględnieniem różnic remanentowych (art. 44 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Należy jednak pamiętać, że o sporządzeniu spisu z natury w innych terminach niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, należy zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu. Obowiązek taki nakłada na podatników przepis § 28 ust. 4 ww. rozporządzenia.

Reasumując stwierdzić należy, że na podstawie obowiązujących przepisów, istnieje możliwość sporządzania remanentu w ciągu roku z inicjatywy podatnika. Konsekwencją powyższego będzie ustalanie dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczek na podatek dochodowy w sposób określony w art. 24 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. z uwzględnieniem różnic remanentowych.

Jednakże stosownie do treści § 28 ust. 4 ww. rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, podatnicy ci mają obowiązek pisemnego powiadomienia organu podatkowego o zamiarze sporządzenia spisu z natury w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów