Błędna faktura VAT

Przeczytaj także: Kiedy nota korygująca?

Faktura VAT to dokument, który spędza sen z powiek przedsiębiorcom i księgowym. Jeszcze kilka lat temu najdrobniejszy błąd w fakturze stwarzał ryzyko utraty prawa wynikającego z niej VAT naliczonego. Wprawdzie od tego czasu stosunek aparatu skarbowego do faktur bardzo się zmienił (zmieniły się także przepisy), ale w dalszym ciągu faktura jest w większości przypadków jedynym sposobem wykazania, że przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Pomijając import towarów oraz sytuacje, w których nabywca sam rozlicza VAT (m.in. import usług i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów), faktura VAT otrzymana od dostawcy jest jedynym dowodem na to, że przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego. Nie można dowodu tego zastąpić żadnym innym dokumentem.

Wystawca faktury, czyli zazwyczaj ten, kto dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług, jest obciążony podatkiem należnym niezależnie od tego, czy wystawi fakturę i czy będzie ona prawidłowa. Nawet jeżeli przepisy szczególne uzależniają powstanie obowiązku podatkowego od wystawienia faktury, to jednocześnie wskazują termin, po upływie którego obowiązek podatkowy powstaje pomimo jej niewystawienia. Mimo to wystawcy faktury także powinno zależeć na unikaniu błędów przy wystawianiu faktur. Pomijając fakt, że nieprawidłowo wystawiona faktura stwarza problem dla klienta i podważa wiarygodność wystawcy, może ona także sprowadzić na wystawcę odpowiedzialność karną skarbową za nierzetelne wystawianie faktury (art. 62 § 2 kks). Każda strona transakcji ma zatem interes w tym, aby faktury dokumentujące tę transakcję były prawidłowe. Jeżeli już zdarzy się popełnienie błędu, każdej stronie powinno zależeć na jego jak najszybszym usunięciu.

Skutki błędów w fakturze u wystawcy
Skutki błędów w fakturze zależą od rodzaju błędu. Jedną z konsekwencji dla wystawcy z powodu błędu w fakturze może być tzw. nierzetelność, która oznacza niezgodność z rzeczywistością. Faktura jest nierzetelna wtedy, gdy m.in. wynika z niej inny rodzaj lub ilość towaru niż rzeczywiście przekazane, cena inna niż uzgodniona, inna data wystawienia niż rzeczywista. Ale trzeba pamiętać, że nie w każdym z powyższych przypadków mamy do czynienia z przestępstwem.

Przykład:
Firma otrzymała zamówienie na 1000 kg surowca i wysłała do odbiorcy własnym transportem taką właśnie ilość wraz z fakturą. Po drodze jednak zdarzył się wypadek, w wyniku którego 500 kg surowca uległo zniszczeniu. Odbiorca otrzyma więc 500 kg i fakturę dokumentującą dostawę 1000 kg. Faktura jest więc nierzetelna (niezgodna z rzeczywistością), ale właściciele firmy nie będą oskarżeni o przestępstwo, ponieważ niezgodność z rzeczywistością powstała już po wystawieniu dokumentu. Nie można więc powiedzieć że wystawiono dokument nierzetelny.

Obowiązek skorygowania faktury lub zaakceptowania noty korygującej wystawionej przez odbiorcę wynika wprawdzie z przepisów o VAT, ale w praktyce czasem trudno odbiorcy faktury przekonać wystawcę, aby ten sporządził fakturę korygującą lub potwierdził notę.