Umowa o dzieło a zaliczka na podatek i ZUS

Przeczytaj także: Umowa zlecenia i umowa o dzieło a składki ZUS

Na przedsiębiorcy, który zawiera umowę o dzieło z twórcą, ciążą pewne obowiązki w podatku dochodowym. Jak bowiem wskazuje art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 (m.in. umowy o dzieło), osobom podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne, najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej. Obliczoną zaliczkę pomniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przy czym kwota pomniejszenia nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki (art. 41 ust. 1a updof).

W 2008 r. podatek od wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło należy obliczyć wg stawki podatku wynoszącej 19%. W 2009 r. będzie to natomiast 18% (w przyszłym roku będziemy mieć bowiem zmianę stawek podatkowych na 18% i 32%).

Ust. 2 powyższego artykułu wskazuje dodatkowo, że płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z powyższego tytułu, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z powyższym przedsiębiorca, zlecający wykonanie dzieła, obowiązany jest do poboru zaliczki na podatek dochodowy jedynie w sytuacji, gdy to dzieło jest wykonywane w ramach działalności wykonywanej osobiście. Jeżeli natomiast będzie ono wykonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, obowiązek taki nie wystąpi.

W drugiej z przedstawionych sytuacji zatem to na wykonawcy ciążą wszelkie obowiązki podatkowe z tytułu wykonanego dzieła. Skupmy się zatem na pierwszej sytuacji, w której to nasz przedsiębiorca jako płatnik musi należność za wykonane dzieło odpowiednio opodatkować jak i oskładkować.

Jak wskazano wyżej, płatnik powinien od powyższego wynagrodzenia pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Tę liczy się od podstawy opodatkowania, którą stanowi przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz potrącone składki ZUS.

Koszty uzyskania przychodu

Koszty uzyskania przychodów określa się (art. 22 ust. 9 pkt 3 i 4 updof):

• w wysokości 50%, jeżeli wykonawca korzysta z prawa autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu stawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (czyli gdy dzieło ma charakter działalności twórczej)
• w wysokości 20% w pozostałych przypadkach

Należy przy tym pamiętać, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (o ile składki te są potrącane).

ZUS od umowy o dzieło

Umowa o dzieło co do zasady nie jest objęta ubezpieczeniem społecznym ani ubezpieczeniem zdrowotnym. Płatnik ponadto nie opłaca z tego tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Od powyższego występuje jednak pewien wyjątek. Otóż jeżeli umowa taka jest zawarta z pracodawcą lub jest wykonywana na rzecz podmiotu, z którym wykonawca pozostaje w stosunku pracy, jest ona traktowana jak umowa o pracę. W takiej sytuacji płatnik musi naliczyć i opłacić składki na ubezpieczenie społeczne, składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.