Umorzona pożyczka dla pracownika a podatek spadkobiercy

Przeczytaj także: Pożyczka dla pracownika bez odsetek a przychód w PIT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu wskazano, że w związku ze śmiercią pracownika została mu umorzona niespłacona do dnia śmierci część pożyczki zaciągniętej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W związku z tym wnioskodawca ma wątpliwości, czy spadkobiercy pracownika uzyskują z tytułu umorzenia pożyczki przychód podatkowy, czy powinien on pobrać zaliczkę na podatek dochodowy i wystawić po zakończeniu roku informację PIT-8C? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.


Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.


Jak wynika z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców.

Z kolei w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w momencie, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki lub jej części. Przy czym w przypadku umorzenia pożyczki za życia pracownika wartość umorzonej pożyczki stanowi przychód pracownika, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli umorzenie pożyczki następuje po śmierci pożyczkobiorcy (pracownika), a w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub w umowie o udzielenie pożyczki zawarto zapis o obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobierców (w tym współmałżonka) po śmierci pożyczkobiorcy, to udzielona pożyczka umorzona zostaje spadkobiercy, a nie pracownikowi. W tej sytuacji przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskuje spadkobierca, przejmujący obowiązki dłużnika. Zatem w przypadku, gdy po śmierci pożyczkobiorcy, dochodzi do umorzenia pożyczki spadkobiercy, który przejął obowiązki dłużnika, u tego spadkobiercy powstaje przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten odpowiada wartości umorzonej pożyczki.


W sytuacji, gdy żadne zapisy regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie precyzują obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobiercę (w tym współmałżonka), a udzielona pożyczka umarzana jest zmarłemu pracownikowi, pracodawca nie jest zobowiązany do wystawienia PIT-8C spadkobiercom.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że pracownikowi uprawnionemu do korzystania ze świadczeń z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych udzielono pożyczki, którą po jego śmierci umorzono do wysokości niespłaconej kwoty. W regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i w umowie pożyczki, żadne zapisy nie precyzują obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobierców (w tym współmałżonka) po śmierci pożyczkobiorcy. Dlatego też, z chwilą umorzenia pożyczki po śmierci pożyczkobiorcy doszło do wygaśnięcia zobowiązania. Nie można zatem uznać, że po stronie spadkobierców powstał przychód, a tym samym po stronie Wnioskodawcy obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy i wystawienia informacji PIT-8C.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów