Użytkowanie wieczyste: kiedy sprzedaż zwolniona z VAT

Przeczytaj także: Wieczyste użytkowanie gruntu i sprzedaż budynku a VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu wskazano, że powiat sprzedaje budynki i budowle (towary używane w myśl przepisów ustawy o VAT) trwale z gruntem związane. Ich sprzedaż jest dokonywana z jednoczesnym oddaniem części gruntu w użytkowanie wieczyste. Nabywca płaci pierwszą opłatę za użytkowanie wieczyste w wysokości 15% – 25% wartości gruntu, a następne opłaty roczne są rozłożone na 99 lat. Zadano w związku z tym pytanie, czy opłaty za użytkowanie wieczyste są zwolnione z podatku VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 7 ust. 1 ustawy definiuje dostawę towaru jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast towarami, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2007 r. (sygn. I FPS 1/06) oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej należy traktować jako dostawę towarów.

Sąd stwierdził, iż mając na uwadze szerokie ekonomiczne, a nie cywilistyczne pojęcie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz zwolnienie od podatku.