Badania pracownika a przychody i koszty podatkowe

Przeczytaj także: Badania okresowe: przejazd pracownika a PIT

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek przeprowadzania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich. Tym pierwszym podlegają osoby przyjmowane do pracy, pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy. Okresowym badaniom lekarskim podlegają co do zasady osoby, których poprzednie orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku pracy traci ważność. Kontrolnym badaniom lekarskim podlegają natomiast pracownicy, którzy powracają do pracy po niezdolności wywołanej chorobą trwającą dłużej niż 30 dni. Obowiązkiem pracownika jest natomiast poddanie się tym badaniom.

Okresowe i kontrolne badania lekarskie należy przeprowadzać w miarę możliwości w godzinach pracy, a za czas na nich spędzony pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Gdyby okazało się, że badania te muszą zostać wykonane w innej miejscowości, do której musiała udać się zatrudniona osoba, przysługują jej należności na pokrycie kosztów przejazdu wg zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Powyższe badania lekarskie przeprowadzane są zawsze na koszt pracodawcy na podstawie wydanego przez niego skierowania. Istotne jest także to, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.

Wydatki ponoszone przez pracodawcę na badania lekarskie pracowników może on zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jak bowiem wskazuje art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (znajdujące się w art. 23 ustawy o PIT i odpowiednio art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).

Wydatki takie są niewątpliwie pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami firmy. Pracownik, który nie posiada aktualnych badań lekarskich, nie może w zakładzie pracy pracować, a tym samym nie generuje dla niego żadnych przychodów. To podstawowy warunek dopuszczenia go do pracy.

Ponadto wydatki na takie badania nie znalazły się w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów. Tym samym pracodawca może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Z drugiej strony badania takie nie stanowią przychodu po stronie pracownika ze stosunku pracy. Jak bowiem wskazuje art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Pracodawca musi przeprowadzać badań lekarskie swoich pracowników. Obowiązek taki nakładają na niego przepisy kodeksu pracy. Trudno tutaj zatem mówić, że jest to świadczenie poniesione za pracownika, a co za tym idzie, uznać je za jego przychód.