Zakup samochodu - kiedy pełne odliczenie VAT?

Przeczytaj także: Przerobienie samochodu a korekta podatku VAT

Podstawowym prawem czynnych podatników VAT jest obniżanie podatku należnego o podatek naliczony. Zostało to zapisane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Jednakże w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca – nie więcej jednak niż 6 000 zł (art. 86 ust. 3 ustawy).

Od powyższego ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki. Zostały one zapisane w art. 86 ust. 4 ustawy. Przepis ten wskazuje, że ust. 3 nie dotyczy:

1. pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;
2. pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;
3. pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
4. pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
5. pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy;
6. pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
7. przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:
   a) odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub
   b) oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Warto zwrócić szczególną uwagę na punkt 7 lit. b). Dlaczego? Otóż punkty 1-6 odnoszą się do ściśle określonych pojazdów samochodowych, które muszą spełniać określone kryteria. Pkt 7 natomiast odnosi się do wszelkich samochodów. Jak wskazano wyżej, podatnik ma prawo odliczyć pełny VAT od zakupu samochodu osobowego o ile spełnia on łącznie dwa warunki:

• przedmiotem jego działalnośc jest oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze;
• samochody (pojazdy) te są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na wyżej wymienione cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Z powyższego można wyciągnąć bardzo istotny wniosek. Otóż po upływie co najmniej półrocznego przekazania samochodu jedynie na cele związane z jego najmem, dzierżawą lub leasingiem, podatnik może samochód ten przekazać na potrzeby własnego przedsiębiorstwa (np. do jazd służbowych) i w związku z tą czynnością nie będzie musiał korygować odliczonego podatku VAT (chyba że będzie on wykorzystywany w związku z czynnościami zwolnionymi).

Powyższe potwierdzają także organy podatkowe. Przykładowo Pierwszy Urząd Skarbowy w Gdyni w interpretacji z dnia 31.01.2006 r. nr XII-2/443-16/TZ-157/05/06/AB wskazał, że „(…)jeżeli samochód stanowiący środek trwały u Podatnika (auto zastępcze), przeznaczony byłby wyłącznie do działalności, o której mowa w art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. b) ustawy przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy (wykluczone w takiej sytuacji byłoby wykorzystywanie takiego samochodu w innych celach, w tym m.in. do jazd służbowych), wówczas nie zachodziłaby konieczność korygowania dokonanego przy nabyciu samochodu odliczenia. W przeciwnym wypadku zastosowanie znajdzie ogólne uregulowanie z art. 86 ust. 3 ustawy, co skutkuje obowiązkiem dokonania takiej korekty podatku naliczonego w momencie przekazania samochodu do użytkowania.(…)”