Zaległości podatkowe spółki a odpowiedzialność zarządu

Przeczytaj także: NSA: odpowiedzialność członka zarządu mimo podziału zadań w spółce

Sprawa dotyczyła spółki, wobec której urząd celny określił zobowiązanie w podatku akcyzowym. Egzekucja z jej majątku okazała się jednak nieskuteczna, dlatego też wszczęte zostało postępowanie o odpowiedzialności osób trzecich, w tym przypadku byłego członka zarządu, który stwierdził jednak, że istnieje majątek spółki, z którego możliwe jest zaspokojenie żądań organów celnych. Spółka była bowiem wyłącznym akcjonariuszem w innej spółce, której nieruchomości zostały wycenione na 23 mln zł. Z powyższą argumentacją nie zgodził się jednak urząd celny. Akcje te były bowiem dwukrotnie wystawiane na licytację, która okazała się bezskuteczna. W związku z tym, w oparciu o art. 116 Ordynacji podatkowej, organ orzekł o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki i obciążył go kosztami egzekucji.

Nastąpiło to w oparciu o art. 116 Ordynacji podatkowej, który m.in. stanowi, że za zaległości podatkowe spółki odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie wykazał, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości lub też nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Podatnik odwołał się od tej decyzji, zwracając uwagę, że w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego nie był już członkiem zarządu i poprosił o ponowne oszacowanie wartości akcji. Izba celna zgodziła się jednak ze stanowiskiem urzędu i odmówiła wyceny praw majątkowych.

Sprawa trafiła więc na wokandę szczecińskiego WSA, który oddalił skargę. Sąd podkreślił, że dla ustalenia odpowiedzialności osób trzecich kluczową sprawą jest poprawne ustalenie przesłanek wynikających z art. 116 Ordynacji podatkowej. Skarżący w chwili powstania zaległości pełnił funkcję prezesa zarządu spółki. Egzekucja zaległości z majątku osoby prawnej okazała się nieskuteczna. Członek zarządu mógłby się uwolnić od odpowiedzialności, gdyby wskazał mienie, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych w znacznej części. W tym przypadku tak się jednak nie stało. Spółka nie była bowiem właścicielem majątku podmiotu, w którym była akcjonariuszem. Posiadane przez nią akcje są wyłącznie prawami majątkowymi. Skoro nie znalazły one nabywcy, to dla organów są bezużyteczne.

Ponadto WSA zwrócił uwagę, że podatnik mógł, wiedząc o złej kondycji finansowej spółki, zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości, co również pozwoliłoby na wyłączenie go z odpowiedzialności.