PKPP Lewiatan: zła zmiana stawki akcyzy na tytoń

Przeczytaj także: Akcyza na alkohol i tytoń wzrośnie?

Podwyższenie akcyzy jest następstwem realizacji obowiązku, który nakłada na Polskę Unia Europejska. Stawka akcyzy w naszym kraju musi osiągnąć minimalny poziom unijny, czyli 64 euro za 1000 szt. papierosów z najpopularniejszej grupy cenowej. Mimo, że nowa stawka podatku jest znana, trudno określić jakiego rzędu podwyżek cen wyrobów tytoniowych można się spodziewać. Wiele zależy bowiem od koncepcji na konstrukcję podatku akcyzowego, o której zmianę apelowała większość branży tytoniowej, plantatorzy, organizacje prozdrowotne, Ministerstwo Zdrowia.

Podatek akcyzowy na wyroby tytoniowe ma mieszaną strukturę, składającą się z dwóch części: procentowej (liczonej od ceny papierosów, ustalonej przez producenta) i kwotowej, niezależnej od ceny. Obecnie wynoszą one odpowiednio 37,92 proc. od każdej paczki papierosów oraz 91 zł na każde 1000 sztuk. Projekt resortu finansów zakładał, że od 1 stycznia 2009 r. będzie to 25 proc. i 160,50 zł/1000 sztuk. Decyzja o takim wyglądzie akcyzy zapadła po blisko rocznych konsultacjach i zyskała aprobatę większości zainteresowanych środowisk. Tymczasem Ministerstwo Finansów na skutek, jak twierdzi, konsultacji społecznych niespodziewanie zmieniło decyzję, podnosząc część procentową do 31,41 proc. i obniżając kwotową do 130,50 zł/1000 sztuk, co spotkało się z krytyką ze strony Lewiatan.

Zdaniem konfederacji, pomysł resortu opiera się na nieodpowiednich założeniach dotyczących funkcjonowania rynku papierosowego w Polsce. Błędną jest idea, że rynek wyrobów tytoniowych dzieli się na producentów drogich i tanich papierosowym. „W rzeczywistości ponad 99 proc. tego rynku mają międzynarodowe firmy tytoniowe, działające globalnie i posiadające w swoim portfelu produktów papierosy ze wszystkich segmentów cenowych, tj. zarówno tanich, w średniej cenie, a także drogich. Każdy działający na polskim rynku producent papierosów posiada w swojej ofercie papierosy drogie, więc dzielenie rynku na producentów drogich i tanich papierosów rozmija się z rzeczywistością”, podaje Lewiatan. Ponadto niezrozumiałe jest, że resort zrezygnował z rozwiązania, o które sam zabiegał, mimo, iż było ono poparte ministerialnymi kalkulacjami i pozostawało w zgodzie tak z unijnymi, jaki i zdrowotnymi zaleceniami.

Przedstawiciele Lewiatan sprzeciwiają się również opinii, że podwyższenie stawki procentowej w akcyzie zwiększy dochód Skarbu Państwa. Ich zdaniem, „im wyższa stawka procentowa, tym większe uzależnienie wpływów budżetowych z akcyzy od cen ustalanych przez producentów”. Dominacja części procentowej w akcyzie może więc doprowadzić do destabilizacji rynku oraz spowodować wzmożoną konkurencję cenową, co ujemnie wpłynie tak na jakość wyrobów tytoniowych, jak i na możliwość oszacowania wpływów budżetowych. "Dlatego rozsądnym podejściem jest minimalizowanie stawki procentowej akcyzy, a podnoszenie stawki kwotowej, aby w ten sposób zwiększać poziom i przewidywalność wpływów. Tak postępują nasi unijni sąsiedzi (np. Czesi, Słowacy, Niemcy, Litwini)."

Korzyści z wprowadzenia stawki 25% według PKPP Lewiatan:

• ograniczenie zachęty do wyniszczającego branżę obniżania cen, w dłuższym okresie wpływającego na dochodowość branży
• umiarkowany wzrost cen na rynku (stawka 25% gwarantowała najniższy możliwy średni wzrost cen, co wielokrotnie powtarzało MF w uzasadnieniach do stawki 25%)
• zwiększenie przewidywalności i stabilności wpływów budżetowych, ograniczenie nieplanowanych podwyżek (w sytuacji, gdyby budżet nie realizował planowanych wpływów z akcyzy)
• zbliżenie do niezbędnego poziomu opodatkowania w ramach UE dziś oraz łatwiejsza harmonizacja w przyszłości
• realizacja celu zdrowotnego (ceny nie są obniżane, ale raczej rosną)
• zgodność z rekomendacjami Komisji Europejskiej, Banku Światowego, Światowej Organizacji Zdrowia i ekspertów podatkowych.