Trzeba zapłacić podatek od spadku sprzed 2007 r.

Przeczytaj także: Podatek od spadków i darowizn: pół roku na zgłoszenie

Chodzi o ulgę w podatku od spadków i darowizn dla najbliższej rodziny, która weszła w życie z dniem 01 stycznia 2007 r. (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn) i kontrowersyjne przepisy ją wprowadzające. Wprowadzony art. 4a ustawy zwalnia w całości z podatku od spadków najbliższą rodzinę spadkodawcy (po spełnieniu określonych warunków). Problematyczne okazało się jednak określenie, od kiedy ulga ta ma zastosowanie. Zderzyły się tutaj bowiem dwa przepisy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (wprowadzającej to zwolnienie), do nabycia rzeczy i praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie nowelizacji (01.01.2007 r.), stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją.

Z kolei art. 3 ust. 2 ustawodawca dodał, że nowe brzmienie art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wprowadzone z dniem 1 stycznia 2007 r. należy stosować także do nabycia własności i praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 12 maja 2006 r. Przepis art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazuje, że zwolnienie zawarte w art. 4a tej ustawy (czyli w zakresie zwolnienia z podatku: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochę) stosuje się w sytuacji, gdy w chwili nabycia spadku nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub jednego z państw unijnych czy EFTA, albo gdy posiadał miejsce zamieszkania na terenie jednego z tych państw.

Interpretacja powyższych przepisów okazała się tak skomplikowana, że podzieliła nawet sądy administracyjne. Jedne wskazywały, że nowe zwolnienie tyczy się tych podatników, których spadkodawcy zmarli po 2006 r. (takie stanowisko zajmował też fiskus). Inne natomiast stały na stanowisku, że zwolnienie można stosować, gdy śmierć nastąpiła po 12 maja 2006 r.

W końcu sprawą zajął się NSA. Rozpatrywał on cztery wyroki sądowe o podobnych stanach faktycznych (sygn. akt: II FSK 606/08, II FSK 722/08, II FSK 235/08, II FSK 329/08). We wszystkich przyznał rację fiskusowi, że zwolnienie to ma zastosowanie jedynie do spadków nabytych po 2006 r.

Sąd wskazał, że ustawa nowelizacyjna wprowadzająca tę ulgę weszła w życie 01 stycznia 2007 r. Także art. 3 ust. 1 tej ustawy jasno wskazuje, że do rzeczy i praw nabytych przed tą datą należy stosować stare zasady opodatkowania.

Ponadto NSA podkreślił, że sporny przepis przejściowy (czyli art. 3 ust. 2 ustawy nowelizacyjnej) rozszerzył jedynie krąg podmiotów, które mogły skorzystać z ulg i zwolnień. Sąd zgodził się także z tym, że to niejasne przepisy wprowadziły w błąd podatników i uznając, że nie powinni być oni obciążeni finansowo za błędy ustawodawcy, odstąpił od zasądzenia kosztów postępowania.