Leasing samochodu: wykup a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Leasing samochodu: opłaty dodatkowe a odliczenie VAT

Odpowiadając na powyższe pytanie, musimy w pierwszej kolejności ustalić, co jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Otóż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Dodatkowo w art. 7 ust. 1 tejże ustawy doprecyzowano, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym m.in. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

Z kolei sprecyzowanie, co należy rozumieć przez umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub inne o podobnych charakterze, znalazło się w art. 7 ust. 9 ustawy. Są to mianowicie umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty. Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca w określonym czasie używa towar stanowiący własność leasingodawcy, za co płaci temu ostatniemu czynsz (raty) leasingowy.

Zgodnie z powyższym zatem opodatkowane podatkiem VAT są obydwie czynności wymienione we wstępie: czyli leasing samochodu i jego wykup poleasingowy.

Zasady odliczania podatku VAT od użytkowania samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych na podstawie tych umów zostały natomiast określone w art. 86 ust. 7 ustawy. Przepis ten wskazuje, że kwotę podatku naliczonego stanowi tutaj 60 % kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa wyżej, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł.

Z kolei zasady odliczenia podatku VAT od zakupu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych zostały określone w art. 86 ust. 3 ustawy. Wskazuje on mianowicie, że w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku określonej w fakturze - nie więcej jednak niż 6.000 zł.

Czy jednak limit ten przysługuje od nowa w przypadku wykupu samochodu?

Zdaniem autora (pogląd ten potwierdza także większość organów podatkowych) wykup samochodu po leasingu jest oddzielną transakcją – nawet jeżeli możliwość taka wynika z umowy leasingu oraz za kwotę w niej podaną. Nie stanowi ona istoty umowy leasingu (jest nią bowiem oddanie przez leasingodawcę na określony czas rzeczy do używania leasingobiorcy, za co ten ostatni płaci leasingodawcy w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, które jest równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia tej rzeczy przez leasingodawcę – art. 709¹ k.c.). Dodajmy, że jest to tylko możliwość, z której podatnik może, ale wcale nie musi skorzystać. Wykup samochodu w ten sposób nie jest kontynuacją umowy leasingu lecz stanowi oddzielną umowę kupna-sprzedaży (jest to zatem oddzielna dostawa towaru). Należy stosować przy niej przepisy art. 86 ust. 3 ustawy. Tym samym podatnikowi przy nabyciu samochodu osobowego przysługuje oddzielny limit (nie łączy się go z tym, który obowiązywał w przypadku umowy leasingu). Podatnik ma zatem prawo odliczyć z faktury dokumentującej wykup samochodu odliczyć VAT w wysokości 60% wartości podatku wynikającego z faktury, nie więcej jednak niż 6.000 zł.