W PIT-8C umorzone: kredyt, odsetki i inne należności
2008-02-18 13:38
Przeczytaj także: Umorzenie kredytu mieszkaniowego bez podatku dochodowego
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
W rozpatrywanej sprawie, na tle ww. przepisów podatkowych, rozstrzygnięcia wymaga, w jakiej sytuacji umorzenie przez Wnioskodawcę, zajmującym się działalnością w zakresie udzielania pożyczek i kredytów osobom fizycznym, wierzytelności w postaci należność główna, odsetki umowne i z tytułu opóźnienia w spłacie, koszty upomnień, odsetki naliczone zgodnie z prawomocnym orzeczeniem sądu, koszty zastępstwa procesowego oraz inne koszty w postępowaniu sądowym i egzekucyjnym skutkuje po stronie świadczeniobiorcy powstaniem przychodu w sensie podatkowym, a po stronie Wnioskodawcy obowiązkiem sporządzenia „Informacji PIT-8C o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych”.
W tym miejscu odwołać się należy do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.). W myśl art. 69 ust. 1 tejże ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
W świetle powyższego samo otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Natomiast umorzenie należności głównej (kapitał kredytu lub pożyczki) będzie stanowiło przychód dłużnika, gdyż otrzymał on w przeszłości określoną kwotę pieniędzy pod warunkiem jej zwrotu w ustalonym w umowie terminie.
Zatem umorzona kwota należności głównej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychód z innych źródeł, który winien być wykazany w sporządzanej przez kredytodawcę (pożyczkodawcę) informacji PIT-8C.
Odmiennie jednak należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy.
Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej.
Podkreślenia wymaga, iż zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieszcząca się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych - nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).
Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub osobę, która prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą zaciągnęła kredyt konsumpcyjny na cele nie związane z tym źródłem przychodów, których termin płatności upłynął - jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.
oprac. : Ministerstwo Finansów