Likwidacja firmy a strata podatkowa

Przeczytaj także: Odliczenia od dochodu 2008: strata podatkowa

Strata podatkowa występuje w sytuacji, gdy uzyskane przychody są mniejsze niż poniesione przez podatnika koszty ich uzyskania. Chodzi tutaj oczywiście nie o wszystkie poniesione przez podatnika wydatki, a jedynie te, które mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych.

Uregulowania w zakresie straty znalazły się w art. 9 ust. 2-6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy te w ust. 3 wskazują, że „O wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 % kwoty tej straty”.

Z powyższego przepisu należy wyciągnąć kilka bardzo ważnych wniosków. Po pierwsze – dochód może zostać obniżony o poniesioną stratę tylko wtedy, gdy i strata i dochód pochodzą z tego samego źródła przychodów. Nie można zatem odliczyć straty od dochodu pochodzącego z innego źródła. W naszym przypadku zatem podatnik nie może odliczyć straty poniesionej z tytułu prowadzenia firmy (źródłem przychodu jest tutaj zatem pozarolnicza działalność gospodarcza) od dochodu uzyskanego z wynagrodzenia (źródłem przychodu jest tutaj umowa o pracę).

Po drugie – w jednym roku podatkowym podatnik nie może odliczyć więcej, niż 50 proc. poniesionej straty. Z przepisu tego wynika zatem, że podatnik stratę taką musi odliczać przez co najmniej dwa lata. Warto w tym miejscu dodać, że owe 50 proc. odnosi się oddzielnie do każdej z poniesionych strat, jeżeli wystąpiły one w kilku latach. Zatem jeżeli podatnik ponosił stratę np. w roku 2005 i 2006, a w 2007 uzyskał dochód, to może od niego odliczyć połowę straty z roku 2005 i połowę straty z roku 2006. Jest to oczywiście przywilej podatnika a nie jego obowiązek. Może on zatem także uznać, że odliczy te straty w mniejszej części lub nie odliczy ich wcale.

Trzecia informacja wynikająca z przytoczonego przepisu wskazuje, że podatnik ma prawo do odliczenia straty w terminie pięciu kolejnych lat następujących po roku podatkowym, w którym strata została poniesiona.

Podsumowując zatem, nasz podatnik nie może odliczyć poniesionej straty z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od dochodów uzyskanych z innych źródeł – w naszym przypadku ze stosunku pracy. Ponieważ zamierza działalność zlikwidować - straty nie będzie mógł odliczyć – wygaśnie bowiem źródło przychodów, z tytułu którego poniósł stratę i od którego mógłby ją odliczyć w latach następnych.

Nie oznacza to jednak, że przepada mu prawo do odliczenia tej straty. Ważne jest tutaj bowiem tylko występowanie danego źródła przychodów (w naszym przypadku musi to być pozarolnicza działalność gospodarcza). Jeżeli zatem nasz podatnik ponownie rozpocząłby prowadzenie firmy, będzie mógł skorzystać z odliczenia wcześniej poniesionej straty. Oczywiście obliguje go tutaj 5-cio letni okres na skorzystanie z odliczenia. Mniej istotna jest natomiast forma opodatkowania. Ustawy podatkowe umożliwiają bowiem odliczenie straty zarówno w przypadku opodatkowania podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej czy stawki liniowej), jak i przy opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym (z tym, że przy wyborze tej formy o stratę pomniejsza się przychód a nie dochód).