Jak wycenić remanent końcowy?

Przeczytaj także: Spis z natury na koniec roku

Zgodnie z § 29 ust. 1 rozporządzenia, podatnicy wyceniają materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według cen ich zakupu, nabycia lub cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu. Tę ostatnią wycenę stosuje się, jeżeli ceny rynkowe są niższe od cen zakupu lub nabycia. Pod poszczególnymi pojęciami należy rozumieć:

• cena zakupu - cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku - wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika
• cena nabycia – cena zakupu składnika majątku powiększona o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze

Sposób ustalenia wartości poszczególnych składników spisu z natury materiałów i towarów handlowych wg cen nabycia został natomiast określony w objaśnieniach do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Objaśnienia te w punkcie 20 wskazują, że w tym celu należy ustalić procentowy wskaźnik kosztów ubocznych zakupu (kolumna 11) w stosunku do ogólnej wartości zakupu towarów handlowych i materiałów zewidencjonowanych (w kolumnie 10) (suma kosztów ubocznych zakupu przemnożona przez 100 i podzielona przez wartość zakupu). O tak ustalony wskaźnik należy podwyższyć jednostkowy koszt zakupu, a następnie ustalić wartość poszczególnych składników spisu z natury.

Przedstawmy to na przykładzie:

Pan Łukasz prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej telewizorów. W trakcie roku zakupił 140 tych urządzeń. Ich łączny koszt zakupu to 140 000 zł (cena jednostkowa:1 000 zł). Koszty uboczne z kolei (czyli np. koszty transportu) w sumie wyniosły 2 500 zł. Na koniec roku na półkach pozostało 10 szt. Tych telewizorów.

Aby wycenić spis z natury wg cen nabycia pan Łukasz w pierwszej kolejności musi ustalić udział kosztów ubocznych w ogólnej wartości zakupionych towarów:
(2 500 zł x 100) / 140 000 zł = 1,79 %

Pan Łukasz musi ustalić także wartość posiadanych towarów wg ceny zakupu. Ponieważ zostało mu 10 telewizorów, każdy o wartości 1 000 zł, ich łączna wartość wynosi:
10 x 1 000 zł = 10 000 zł

Znając łączną wartość towarów wg ceny zakupu oraz wskaźnik kosztów ubocznych, pan Łukasz może ustalić wartość towarów na stanie wg cen nabycia:
10 000 zł + (10 000 zł x 1,79 %) = 11 790 zł - wartość remanentu towarów wg ceny nabycia

Spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadów użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

Z kolei spis z natury niesprzedanych wartości dewizowych wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy, a wartość rzeczy zastawionych - według ich wartości rynkowej.

Przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej.

Produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.