Otrzymany zadatek a podatek VAT

Przeczytaj także: Zaliczka na zakup domu lub mieszkania a stawki VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu podatniczka wyjaśniła, że zawarła wraz z małżonkiem notarialną umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości, zgodnie z którą nabywca zobowiązał się zapłacić tytułem zadatku mającego zabezpieczyć wykonanie umowy pewną kwotę pieniędzy. Podatniczka dodała także, że transakcja sprzedaży nieruchomości doszła do skutku a otrzymany zadatek nie został zwrócony nabywcy lecz zaliczony na poczet ceny. W związku z powyższym podatniczka wystąpiła z zapytaniem, czy art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym na podatniku spoczywa obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku VAT w przypadku otrzymania zadatku tytułem zabezpieczenia sprzedaż nieruchomości jest zgodny z prawem Unii Europejskiej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z dyspozycją art. 19 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zadatku. Zgodnie z „Nowym słownikiem języka polskiego” PWN (Warszawa 2003 r.) zadatek jest sumą pieniędzy wręczaną przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania.

W odpowiedzi na interpelację nr 8381 z dnia 5 lipca 2007 r. Ministerstwo Finansów podkreśliło, iż zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy, w przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Powyższy przepis dotyczy zatem dostawy, która ma dopiero nastąpić, a zatem ww. kwoty otrzymane przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi będą podlegały opodatkowaniu na zasadach, jakim będzie podlegała czynność, której dotyczą.

Tożsame regulacje znajdują się w prawie wspólnotowym. Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347/1), która weszła w życie 1 stycznia 2007 r., uchyliła w artykule 411 dyrektywę 67/227/EWG i dyrektywę 77/388/EWG. Artykuł 10 ust. 2 akapit 2 Dyrektywy 77/388/EWG znalazł swoją regulację w artykule 65 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który stanowi, że w przypadku wpłaty zaliczek przed dostawą towarów lub świadczeniem usług, VAT staje się wymagalny w momencie otrzymania wpłaty i naliczany jest od wysokości otrzymanej wpłaty.