Dotacje unijne a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Fundusze unijne: pomoc bezzwrotna a podatek PIT

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej „ustawa CIT”) i art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”) wolne od podatku są dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków z programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego ministra lub agencje rządowe; w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc.

Mając na uwadze wykładnię gramatyczną wskazanej powyżej regulacji należy uznać, iż intencją ustawodawcy było zwolnienie z podatku dochodowego środków pieniężnych o charakterze pomocowym („środki bezzwrotnej pomocy”) i pochodzących ze źródeł zagranicznych („rządy państw obcych, organizacje międzynarodowe lub międzynarodowych, instytucji finansowych”).

Wydawać by się zatem mogło, iż co do zasady środki pozyskiwane z funduszy poakcesyjnych spełniają wskazane kryteria i podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego na poziomie beneficjenta. Z uwagi jednak na wielostopniowy system przepływów pieniężnych, w szczególności zasadę prefinansowania projektów i programów pomocowych ze środków budżetu państwa, w praktyce negowana jest możliwość rozpoznania przedmiotowego zwolnienia przez przedsiębiorców będących beneficjentami pomocy publicznej. Chcąc podjąć wartościową polemikę z takim stanowiskiem, proponujemy w pierwszej kolejności prześledzić typowy schemat zarządzania środkami funduszy strukturalnych oraz zasady wypłaty tych środków na rzecz beneficjentów.

Zarządzanie środkami z funduszy strukturalnych

Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1260/1999 z 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych , podstawowym źródłem finansowania wsparcia Unii Europejskiej dla Polski przewidzianym na lata 2004 - 2006 są fundusze strukturalne. Realizacja środków z funduszy strukturalnych odbywa się, co do zasady, za pomocą sektorowych programów operacyjnych, np. Sektorowego Programu Operacyjnego – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (dalej: „SPO WKP”) i Sektorowego Programu Operacyjnego – Rozwój Zasobów Ludzkich; regionalnych programów operacyjnych, np. Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego.