Kiedy odliczenie VAT z faktury zaliczkowej?

Przeczytaj także: Korekta VAT naliczonego nawet pomimo braku zwrotu zaliczki i faktury korygującej

Zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawy o VAT) w sytuacji, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usług sprzedawca otrzymał część należności, w tym m.in. przedpłatę lub zaliczkę – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania lecz w wysokości odpowiadającej zaliczce. A zatem sprzedawca uwzględnia otrzymaną zaliczkę w swojej sprzedaży i odprowadza należny podatek VAT do urzędu skarbowego.

Ponadto na okoliczność otrzymania zaliczki – zgodnie z § 14 w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – wystawia fakturę VAT nie później niż siódmego dnia od otrzymania zaliczki. Na fakturze takiej muszą być wszelkie informacje, jakie zawierają faktury VAT plus: oznaczenie że jest to zaliczka, datę otrzymania zaliczki (jeżeli jest inna niż data wystawienia faktury), jeśli występowały inne faktury zaliczkowe to ich numery, daty oraz wartości brutto. Sytuacja taka będzie miała miejsce przy każdorazowym wpłaceniu zaliczki przez nabywcę.

Nabywca natomiast ma prawo do odliczenia podatku wynikającego z faktury zaliczkowej.
Zgodnie bowiem art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. W art. 86 ust. 12 ustawodawca zawarł natomiast przepis, iż jeżeli podatnik otrzymał fakturę przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi. Z zasady tej wyłączył jednak art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) – czyli dotyczący faktur zaliczkowych.

Kiedy odliczyć fakturę?

Termin odliczania podatku należnego jest zawarty w art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Zgodnie z nim nabywca ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. A zatem nabywca może odliczyć podatek naliczony wynikający z faktury zaliczkowej w rozliczeniu za okres, w którym ją otrzymał.

Przy fakturach zaliczkowych ma także zastosowanie przepis art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik, który nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy.

Jeżeli więc np. podatnik wpłacił zaliczkę w dniu 14 stycznia – sprzedawca musi mu wystawić fakturę zaliczkową w terminie 7 dni. Odliczenia podatku z takiej faktury podatnik może natomiast dokonać w styczniu lub lutym.

Gdy upłynie termin do odliczenia

Może jednak dojść do sytuacji, gdy nabywca zapomni odliczyć fakturę w okresie rozliczeniowym, w którym ją otrzymał lub w okresie następnym. Sytuację taką reguluje art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Mówi on, iż podatnik który nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ww. terminach, może obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. Ma na to 5 lat licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawdo do obniżenia podatku należnego.