Wady i zalety zniesienia składania deklaracji CIT i PIT

Przeczytaj także: Czynności sprawdzające a weryfikacja ulg podatkowych

Zaletą niewątpliwie jest mniejsza ilość dokumentów składanych do urzędów skarbowych, przez co zmniejszają się koszty poboru podatków. Część podatników ponadto cieszy się z faktu, że nie muszą wypełniać dodatkowych formularzy i zanosić bądź wysyłać ich fiskusowi. Zmniejszyć się też powinna liczba czynności sprawdzających, przez co podatnicy nie będą musieli tak często jak do tej pory składać stosownych wyjaśnień odnośnie wpłacanych podatków.
Rozwiązanie takie ma jednak też swoje wady.

Urząd Skarbowy

Pierwszym utrudnieniem spowodowanym zniesieniem obowiązku składania deklaracji jest brak wiedzy organu podatkowego o sytuacji przedsiębiorcy. Do końca 2006 roku bazowali oni na składanych deklaracjach oraz wpłacanych zaliczkach. Na tej podstawie prowadzili też postępowania sprawdzające w zakresie terminowości wpłacania zaliczek. Zgodnie bowiem z art. 272 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe pierwszej instancji dokonują czynności sprawdzających, mających na celu sprawdzenie terminowości składania deklaracji, wpłacania zadeklarowanych podatków, w tym pobieranych przez płatników i inkasentów, stwierdzenia formalnej poprawności składanych dokumentów oraz ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami. Bardzo często kontrola błędnych obliczeń odbywała się już na etapie wprowadzania dokumentów do systemu komputerowego POLTAX, przez co pracownicy urzędów skarbowych mogli powiadamiać podatników o tym fakcie, przez co szybko i sprawnie korygowano obliczenia podatku oraz jego wpłaty do odpowiednich wysokości. Obecnie urzędy skarbowe mogą tylko bazować na domysłach, że podatnik prawidłowo wywiązał się z ciążących na nim obowiązków podatkowych. Czynności kontrolne natomiast przestają w tym zakresie mieć prawo bytu – poza terminowością wpłat należnych podatków.

Kolejną trudnością związaną z brakiem deklaracji jest wydawanie zaświadczeń. Spora część przedsiębiorców potrzebuje zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach czy o wysokości dochodu osiągniętego w danym okresie rozliczeniowym. Są one wydawane na podstawie dokumentacji będącej w posiadaniu urzędu skarbowego. W przypadku wydawania zaświadczeń o niezaleganiu, jednym z punktów postępowania organu podatkowego zmierzającego do jego wydania jest porównanie informacji wynikających ze złożonych dokumentów z wpłaconymi podatkami. W chwili obecnej urząd skarbowy posiada tylko informacje o wysokości wpłat podatków – nie może ich porównać z dokumentami, które by wyjaśniły czy dana kwota jest prawidłowa.