Ile podatku trzeba zapłacić od otrzymanej darowizny lub pieniędzy uzyskanych ze zrzutek?

Przeczytaj także: Darowizny i spadki bez podatku. Od 1 lipca 2023 r. nowe kwoty wolne.

1 lipca 2023 roku weszły w życie nowe przepisy (Dz U. 2023 poz. 1059, tzw. SLIM VAT 3) dotyczące opodatkowania spadków i darowizn. W efekcie, zostały zaimplementowane zmiany dla organizatorów zbiórek internetowych, jednak dwie z nich są kluczowe. Pierwsza to powrót do przepisów, które zwalniają organizatorów od płacenia nawet 20% podatku od zrzutek internetowych. Druga nowość to podniesienie kwot, które podlegają zwolnieniu z podatku. Ponad trzykrotnie wzrosły kwoty wolne od podatku dla osób z pierwszej i drugiej grupy podatkowej, a dla osób z trzeciej o blisko 10%.

Podatkowy zawrót głowy

Przypomnijmy, że organizatorzy zbiórek pieniędzy realizowanych w ramach tzw. crowdfundingu internetowego, we własnym lub czyimś imieniu, muszą odprowadzić podatek od spadków i darowizn od zebranych środków finansowych. Jego wysokość regulują odpowiednie przepisy, które w zeszłym roku zmieniały się kilka razy.

Można powiedzieć, że w temacie podatku od zrzutek w 2023 roku mieliśmy do czynienia z prawdziwym chaosem zmian i kalejdoskopem zdarzeń nieoczywistych. A wszystko zaczęło się od przyjętej w styczniu ubiegłego roku przez Sejm ustawy deregulacyjnej implementującej zmiany, które skutkowały wprowadzeniem nowych limitów dla darowizn od pojedynczego darczyńcy (18.060 zł), ale też wpłat od wielu osób trzecich (54.180 zł) - mówi Krzysztof Ilnicki, członek zarządu zrzutka.pl.

W przypadku przekroczenia powyższych progów, obdarowani byli zobligowani do zapłaty podatku od spadku i darowizn, w tym od zbiórek internetowych, w wysokości 12% do kwoty 11.128 zł, 16% od wartości nadwyżki w przypadku darowizny o wartości w przedziale 11.128 zł do 22.256 zł oraz 20% od nadwyżki ponad 22.256 zł otrzymanych donacji. Z danych rynkowych wynikało, że około 70% wpłat crowdfundingowych zostałoby zatem objęte nowym podatkiem – dodaje Ilnicki z zrzutka.pl.

Na szczęście, m.in. dzięki masowej krytyce tych przepisów wyrażonej przez opinię publiczną oraz zainicjowanej przez zrzutka.pl dyskusji w mediach, udało się odwrócić wprowadzone w kwietniu 2023 niekorzystne przepisy podatkowe. Ustawa SLIM VAT 3, która została uchwalona w maju ubiegłego roku, a zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2023, znosiła zbiorcze limity w podatku od spadków i darowizn, które wprowadziła nowelizacja ustawy deregulacyjnej z 26 stycznia 2023. Próby obciążenia organizatorów zbiórek internetowych podatkiem od łącznie zgromadzonej kwoty wpłat zostały zatem porzucone, a podatek - tak jak dotychczas - jest należny tylko w przypadku, jeżeli pojedyncza wpłata przekroczy ustawowe określone progi. Te ostatnie są uzależnione od grup podatkowych.

Kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn

Dzięki noweli prawnej, od 1 lipca 2023 r. obowiązują następujące kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn dla trzech grup podatkowych. Limit dla pierwszej wynosi 36.120 zł, dla drugiej 27.090 zł i dla trzeciej 5.773 zł. Nie zmieniły się natomiast zasady dla tzw. grupy zerowej, która nie płaci podatku od darowizny w ogóle. Jeśli jednak wysokość darowizny przekroczyła kwotę 36.120 zł, konieczne jest jej zgłoszenie do właściwego urzędu skarbowego oraz udokumentowanie jej w postaci przelewu pieniężnego na rachunek płatniczy lub przekazu pocztowego.

Pomocne: Kalkulator podatku od spadku i darowizny

Warto także wytłumaczyć definicje poszczególnych grup podatkowych.

Do pierwszej grupy podatkowej należą: małżonkowie, rodzice, dzieci, wnuki, dziadkowie czyli tzw. zstępni i wstępni, pasierbowie, zięciowie, synowe, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.

Do drugiej grupy podatkowej należą: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki).

Do trzeciej grupy podatkowej należą: inni nabywcy. W przypadku zbiórek internetowych mamy zazwyczaj do czynienia właśnie z ostatnią, tj. trzecią grupą podatkową.

Do grupy 0 (zerowej) należą te same osoby co do grupy I, ale z wyjątkiem teścia, teściowej, zięcia i synowej.

To ile trzeba zapłacić podatku od zrzutek?

Dzięki wzrostowi kwot wolnych, łatwiej jest uniknąć płacenia podatku od darowizn. Korzystają na tym przede wszystkim członkowie pierwszych dwóch grup oraz grupa zerowa, czyli rodzina bliższa i dalsza. W pierwszych dwóch grupach, kwoty wolne od podatku wzrosły o ponad 240%. Zmiany, choć już w nie tak wielkim stopniu, są pozytywne także dla organizatorów zrzutek internetowych. W przypadku trzeciej grupy podatkowej, do której zaliczamy dominującą większość darczyńców wpłacających pieniądze w ramach zbiórek internetowych, kwota wolna od podatku wzrosła o 8%. Dzięki temu, aktualnie obowiązujący próg to kwota 5.733 zł otrzymana od pojedynczego wpłacającego, a nie całościowa wartość internetowej zbiórki.

Warto zaznaczyć, że kwoty wolne dotyczą wszystkich darowizn otrzymanych od konkretnej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok - trzeba zatem pamiętać o konieczności zliczenia łącznej wartości wszystkich otrzymanych darowizn otrzymanych od danej osoby we wskazanym okresie.

150 czy 2.000 wpłat i każda z nich po 50 czy 300 zł na jedną zbiórkę, wpłacone przez kilkadziesiąt czy kilka tysięcy różnych osób powoduje, że nie ma obowiązku zgłoszenia zbiórki fiskusowi i jej opodatkowania. Wynika to z faktu, iż żadna z wpłat nie przekracza kwoty zwolnionej z podatku, tj. 5.733 zł. A dzięki temu, nie powstaje obowiązek zapłaty podatku od darowizn – wyjaśnia Krzysztof Ilnicki, wiceprezes zarządu zrzutka.pl.

Warto także wspomnieć, iż bez znaczenia dla obowiązku podatkowego ma charakter zbiórek. Zatem bez względu na to, czy organizowana jest zrzutka w internecie na cele prywatne, czy charytatywne, opisane powyżej zasady mają takie samo zastosowanie. Darczyńcy, którzy wspierają potrzebujących poprzez internetowe zrzutki, mogą skorzystać z ulgi w PIT.