Ulga Podatkowa na Zabytki. Kiedy? Dla kogo?

Przeczytaj także: Ulga na zabytki - Polski Ład. Kiedy, dla kogo i jak skorzystać?

- Ulga podatkowa na zabytki została wprowadzona w 2022 roku i jest regulowana Ustawą o Ochronie Zabytków i opiece nad zabytkami. Przysługuje obywatelom polskim, którzy są właścicielami, współwłaścicielami bądź mieszkańcami zabytkowego budynku. Właściciele lub użytkownicy zabytkowych nieruchomości mogą w ten sposób obniżyć podstawy opodatkowania podatku od nieruchomości - podkreśla dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków.

Jakie warunki należy spełnić aby skorzystać z ulgi na zabytki?

Najpowszechniejsza przesłanka występuje wtedy, gdy ktoś mieszka w kamienicy wpisanej do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków. Jeśli obiektem zawiaduje spółdzielnia lub wspólnota, każdy mieszkaniec, który w ramach czynszu odprowadza składkę na fundusz remontowy, może odpisać w deklaracji podatkowej, bez względu na formę rozliczenia, aż 50 procent tych kosztów. Budynek musi być wpisany do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków.

Drugi przykład dotyczy właścicieli nieruchomych obiektów zabytkowych, którzy ponoszą koszty prac konserwatorskich, restauratorskich i budowlanych, pod warunkiem, że obiekt jest wpisany do rejestru zabytków, ale nie do ewidencji. Zgodnie z ustawą, właściciel ma obowiązek opiekować się obiektem zgodnie ze sztuką konserwatorską. Każdy etap prac powinien skonsultować z wojewódzkim konserwatorem zabytków i uzyskać stosowne zezwolenie. Wszystkie poniesione na to wydatki muszą być rozliczone na fakturze VAT przez przedsiębiorców.

Trzeci przypadek dotyczy samego kupna obiektu zabytkowego. Jest szczególny, bo zapisy ustawy uległy modyfikacji. Jeśli ktoś nabył zabytkową nieruchomość w 2022 roku może skorzystać z ulgi na część kosztów, ale pod określonymi warunkami. Kwota nie może przekroczyć pół miliona, a nakład musi być obliczony według wzoru, który sporządził ustawodawca. W związku z falą sprzeciwów, jakie wywołał ten zapis, ustawodawca w 2023 roku zniósł go i ostatecznie obowiązuje tylko w przypadku zakupów dokonanych w 2022 roku.

Kto skorzysta z ulgi podatkowej na zabytki?

- Na tym rozwiązaniu najbardziej skorzystają zwykli mieszkańcy zabytkowych budynków. W małych miasteczkach i biedniejszych regionach Polski jest ogromna liczba budynków wpisanych do ewidencji zabytków. Drewniane chaty na Podlasiu, nieodrestaurowane kamienice w starych dzielnicach miast, jak na przykład warszawska Praga-Północ, osiedla robotnicze – między innymi krakowska Nowa Huta czy katowicki Nikiszowiec. To te osoby, realnie i w prosty sposób, odliczając wydatki na fundusz remontowy, skorzystają z tego przepisu. Jednak najpierw muszą się dowiedzieć o takiej możliwości - podkreśla Anna Bartosiak, specjalistka Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, autorka broszury Ulga Podatkowa na Zabytki.



Bezpłatna publikacja jest dostępna do pobrania na stronie NIKZ. Broszurę można znaleźć także w urzędach miasta, spółdzielniach i biurach konserwatorów zabytków na terenie całego kraju.