Kiedy KSeF w Polsce i innych krajach europejskich?

Przeczytaj także: Co dalej z KSeF? Od kiedy Krajowy System e-Faktur będzie obowiązkowy i jakie zmiany są planowane?

Jednym z pomysłów na zmniejszanie luki VAT jest uszczelnianie systemu podatkowego poprzez wprowadzenie jednolitego, cyfrowego systemu rejestracji faktur na terenie Unii Europejskiej. Kierunek działań wyznacza europejska dyrektywa, której celem jest ujednolicenie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych (B2G) od 2020 r. w ramach platformy Peppol.

Krok kolejny określa dyrektywa VAT w epoce cyfrowej (ViDA), która zobowiązuje kraje do otrzymywania i wystawiania faktur elektronicznych w ramach jednolitego systemu. Zacznie ona obowiązywać od 2028 r. Taka e-faktura ma ustrukturyzowaną postać: raz wystawiona trafia do systemu, gdzie dalej jest automatycznie przetwarzana i przechowywana przez 10 lat.

Budowa jednego systemu do cyfrowego rejestrowania transakcji to proces wymagający wdrożenia i przetestowania niezawodnych rozwiązań, zanim staną się obowiązkowe. Czas odgrywa tu jeszcze dodatkową rolę, bo im szybciej obowiązek zostanie wprowadzony, tym szybciej zauważymy efekty z uszczelniania luki - mówi Mateusz Borowiak z firmy Banqup.

Włosi w czołówce, Węgrzy i Polacy za nimi

O ile z e-faktur korzysta powszechnie sektor publiczny w UE, poszczególne kraje wprowadzają elektroniczne fakturowanie we własnym tempie. Z perspektywy ostatniego roku zdecydowana mniejszość krajów wprowadziła taki obowiązek w transakcjach B2B.

Europejskim liderem są Włochy, które obowiązek fakturowania elektronicznego wprowadziły dla rozliczeń B2G dla ministerstw i wybranych agencji rządowych w 2014 r., w kolejnym roku dla wszystkich podmiotów publicznych. Od 2019 r. e-faktury wystawiają największe firmy, stopniowo znoszone są kolejne progi dochodowe i od 2024 r. e-faktury będą wystawiać wszyscy przedsiębiorcy. Efekty? Wg danych Komisji Europejskiej Włosi ograniczyli spadek przychodów z VAT o 10,7 punktu procentowego w 2021 r.

W Polsce od 1 stycznia 2022 trwa okres przejściowy i przedsiębiorcy mogą korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który umożliwia wystawianie i udostępnianie faktur ustrukturyzowanych. Obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych wchodzi od 1 lipca 2024 r. i dotyczy przedsiębiorców, którzy są czynnymi płatnikami VAT. Od początku 2025 r. e-faktury będą wystawiać również firmy zwolnione z płacenia VAT.

Najnowsze dane Komisji Europejskiej pokazują, że w Polsce ograniczono stratę w luce VAT o 7,8 p.p. Jak widać, ukierunkowane działania, związane z cyfryzacją systemów podatkowych, przynoszą namacalne efekty - twierdzi Mateusz Borowiak z Banqup.

Węgry to kolejny po Włoszech kraj, który obowiązek raportowania faktur w czasie rzeczywistym (RTIR) sprawnie wprowadził od połowy 2018 r. Od 1 stycznia 2021 r. nie tylko transakcje B2B, ale również B2C muszą być zgłaszane węgierskim organom podatkowym, niezależnie od kwoty transakcji.

Reszta Europy się nie spieszy

Do roku 2028 zostało sporo czasu, dlatego wiele krajów podchodzi do e-fakturowania etapami, testując rozwiązania informatyczne lub nakładając najpierw obowiązek na największe przedsiębiorstwa.

Wdrożenia etapowe od 2024 r. planuje Belgia, Francja, Hiszpania i Rumunia. Chorwacja, Niemcy, Słowacja i Słowenia planują wprowadzić e-faktury od 2025 r.

Komisja Europejska udzieliła Niemcom pozwolenia na rozpoczęcie stosowania dobrowolnego e-fakturowania B2B od stycznia 2025 r. Obowiązek, dotyczący firm z obrotem przekraczającym 800 tys. euro, wejdzie dopiero od 2027 r. We Francji e-faktury są dobrowolne, obowiązek zacznie być wprowadzany w latach 2024-2026, początkowo dla firm zatrudniających ponad 5 tys. pracowników i z rocznym przychodem ponad 1,5 mld euro.

W Skandynawii e-fakturowanie B2B jest dobrowolne. W Finlandii, gdzie luka VAT jest niska, rząd zamierza uprościć system VAT i zmniejszyć koszty administracyjne. Proponowane rozwiązania będą wprowadzane etapami w latach 2024-2028. Podobnie Holandia może poszczycić się niskim poziomem oszustw rzędu 3 proc. dochodu z VAT. Kraj jest na etapie pilotażu, dopiero w 2023 r. wprowadzono obowiązek e-faktur dla sektora B2G. Korzystanie z faktur elektronicznych między firmami jest w dalszym ciągu dobrowolne.

W tabeli przedstawiamy informacje o obowiązku elektronicznego fakturowania dla sektora publicznego (B2G) oraz biznesu (B2B) dla 27 krajów EU oraz 4 krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Liechtenstein, Wlk. Brytania).

Kraj	E-faktury B2G	E-faktury B2B
Austria	tak	dobrowolne od 2013
Belgia	tak	7/2024 duże firmy 7/2025 wszyscy
Bułgaria	tak	nie
Chorwacja	tak	od 2025
Cypr	tak	nie
Czechy	dobrowolne	nie
Dania	tak	nie
Estonia	tak	nie
Finlandia	tak	nie
Francja	tak	nie, od 7/2024
Grecja	tak	nie
Hiszpania	tak	nie, od 2024
Holandia	tak	nie
Islandia	tak	nie
Irlandia	tak	nie
Liechtenstein	tak	nie
Litwa	tak	nie
Łotwa	tak	nie, od 2025
Luxemburg	tak	nie
Malta	tak	nie
Niemcy	tak	nie, 1/2026
Norwegia	tak	nie
Polska	tak	nie, od 7/2024
Portugalia	tak	nie
Rumunia	tak	nie, 1/ 2024
Słowacja	tak	nie, od 2025
Słowenia	tak	nie, od 2025
Szwecja	tak	nie
Węgry	tak	tak
Wielka Brytania	nie	nie
Włochy	tak	tak

Dane na podstawie zestawienia Komisji Europejskiej oraz raportu Navigating GlobalTax and E-invoicing Compliance in 2023 od Unifiedpost Group.