inFakt Check: analiza podatkowych obietnic wyborczych Polski 2050

Przeczytaj także: Obietnice wyborcze 2023. Co partie polityczne obiecują firmom przed wyborami?

W ramach cyklu “inFakt Check – Wybory 2023” eksperci z firmy inFakt analizują obietnice wyborcze Polski 2050, Konfederacji, Koalicji Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości oraz Lewicy. W każdym materiale eksperci biorą pod lupę kwestie dotyczące przedsiębiorczości i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Podatki: mniej i prościej

Wszystkie komitety wyborcze mają swoją wizję polskiego systemu podatkowego. Polska 2050 proponuje:

• wprowadzenie jednolitej daniny, płatnej jednym przelewem;
• wprowadzanie zmian podatkowych na kolejny rok rozliczeniowy najpóźniej do czerwca poprzedniego roku;
• likwidację Funduszu Kościelnego na rzecz dobrowolnego odpisu podatkowego;
• obniżenie VAT na towary i usługi z 23% do 20% oraz z 8% do 7%;
• utworzenie tzw. Rodzinnego PIT (im więcej dzieci tym niższe podatki);
• gwarancję braku podwyżek podatków do 2026 r.

Jednolita danina płacona jednym przelewem to propozycja, nad którą warto się zastanowić. Tak skonstruowana propozycja niesie wiele niewiadomych. Czy w praktyce oznaczałoby to, że podatnik miałby płacić jedną daninę raz w roku, a jej kwota będzie identyczna dla każdego? Czy będzie nas obowiązywała jedna stawka podatku, niezależnie od źródła przychodu? Trudno przewidzieć, jak miałoby wyglądać takie obciążenie podatkowe. W mojej ocenie jest to propozycja mocno asekuracyjna, w której brakuje konkretów. Interesujący jest natomiast postulat wprowadzania zmian podatkowych do połowy roku. Pozwoliłoby to podatnikom odpowiednio się przygotować do nowych obciążeń w kolejnym roku.

Obniżka stawek VAT również jest pozytywną obietnicą, zwłaszcza dla konsumentów. Jednak obniżka może utrudnić wypełnienie budżetu podatkami VAT oraz PIT. Stąd w obietnicach pozostawiono margines na wprowadzenie podwyżki w kolejnych latach. W efekcie może się zdarzyć, że dostaniemy obniżkę VAT jedynie na rok lub dwa lata. Tak przedstawiona obietnica może sugerować, że korzystne zmiany podatkowe będą procedowane w pierwszym półroczu 2024 r. a zrealizowane w 2025 r. Z planów Polski 2050 wynika że w kolejnym roku, 2026, będą mogły pojawić się podwyżki podatków – tłumaczy Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt.

Rodzinny PIT: szczegóły propozycji

Nowy system rozliczania PIT proponowany przez Polskę 2050 pozwoliłby na wspólne rozliczenie rodziców z dziećmi. W praktyce oznaczałoby to, że rodziny wielodzietne będą mogły rozłożyć cały dochód, niezależnie od jego wysokości, na wszystkie dzieci.

Wspólne rozliczenie rodziny to pomysł wzorowany na wspólnym rozliczaniu się współmałżonków. W przypadku całej rodziny do limitu drugiego progu podatkowego wliczane byłyby dzieci i ich dochody. To powodowałoby, że rodziny zapłaciłyby mniej podatku.

Ta regulacja miałaby objąć także osoby, które nie mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej w przypadku jednego dziecka i zarabiają powyżej limitu przychodu 56 tys. lub 112 tys. zł rocznie – w zależności od tego, czy rodzic sam wychowuje dziecko i czy pozostaje w związku małżeńskim.

Przedsiębiorczość: mniej biurokracji i przyjęcie euro

Partia Szymona Hołowni chce rozwijać polską przedsiębiorczość poprzez:

• wprowadzenie obowiązku płacenia podatku VAT i PIT tylko od zapłaconych faktur;
• zawieszenie składek na ZUS dla małych firm w kłopotach finansowych;
• system efektywnej promocji gospodarczej, która będzie podporządkowana potrzebom polskich przedsiębiorców;
• stopniowy powrót do polityki zmierzającej do przyjęcia przez Polskę euro.

Obecnie możliwość płatności podatku VAT metodą kasową jest dostępna tylko dla małych podatników, czyli osób, których przychód nie przekroczył 2 milionów euro w danym roku. Jednak z tej opcji korzysta niewielki odsetek przedsiębiorców.

W praktyce może okazać się, że dzięki metodzie kasowej przedsiębiorcy uniknęliby zatorów płatniczych, ale takie rozwiązanie wiąże się też z większymi formalnościami. Mam wątpliwość czy podatnicy faktycznie chcieliby, by stosowanie tej metody było obligatoryjne. Obecnie zarówno w przypadku VAT, jak i PIT funkcjonuje ulga na złe długi, która daje możliwość odzyskania zapłaconych podatków, jeśli kontrahent nie zapłaci w ciągu 90 dni.

Dziś największym wyzwaniem jest spełnianie dodatkowych warunków odzyskania podatków z niezapłaconych faktur. Dlatego w mojej ocenie rozsądniejszym rozwiązaniem byłoby zniesienie wszystkich warunków do skorzystania z ulgi na złe długi i pozostawienie tylko kryterium braku zapłaty za fakturę – wskazuje Piotr Juszczyk.

Rynek pracy: podmiotowość pracowników i aktywizacja zawodowa

W zakresie poprawy sytuacji pracowników Polska 2050 proponuje przede wszystkim lepszą egzekucję obowiązującego prawa. W szczególności dotyczy to przepisów dotyczących minimalnej stawki godzinowej, czasu pracy oraz zasady, że niezależnie od nazwy umowa, która konstruuje stosunek pracy jest umową o pracę. Komitet chce również wzmocnić pozycję Państwowej Inspekcji Pracy, ograniczyć nepotyzm w spółkach skarbu państwa i instytucjach państwowych, a także zwiększyć rolę układów zbiorowych pracy i wprowadzić zmiany w ustawodawstwie antymobbingowym.

Aby aktywizować różne grupy zawodowe, w tym seniorów i młodych rodziców, komitet prezentuje kilka rozwiązań, m.in. inwestycje infrastrukturalne w żłobki i przedszkola, co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego dla ojców (bez prawa do odstąpienia tego okresu matkom), a także zmiany w prawie i w świadomości pracodawców, realnie pozwalające na łączenie kariery zawodowej z macierzyństwem i ojcostwem.

Partia Szymona Hołowni chce również wprowadzić program aktywizacji zawodowej seniorów poprzez szereg zachęt, w tym zamianę 8% składki rentowej na emerytalną, wypłacanie wszystkich „utraconych” 13. emerytur dla osób, które zdecydują się na późniejsze przejście na emeryturę, a także współfinansowanie programów rozwijania kompetencji cyfrowych.

Część z tych postulatów już funkcjonuje. Ojcowie mają obecnie 9 tygodni urlopu rodzicielskiego i 14 dni urlopu ojcowskiego. Moim zdaniem pozostałe propozycje znacznie zyskałyby na atrakcyjności, gdyby przedstawiały bardziej konkretne rozwiązania – mówi Piotr Juszczyk.

Mała rewolucja w ZUS i świadczeniach socjalnych

W obietnicach wyborczych partii istotną rolę odgrywa kwestia ZUS-u i świadczeń socjalnych. W tym zakresie Polska 2050 proponuje, by ZUS płacił zasiłek pracownika już od pierwszego dnia choroby. Obiecuje też stałe wsparcie wykwalifikowanych asystentów dla osób z niepełnosprawnościami.

Przeniesienie płatności zasiłków chorobowych na ZUS od pierwszego dnia choroby pracownika byłoby dużym ukłonem w stronę przedsiębiorców. Dziś są oni zobowiązani wypłacać wynagrodzenie chorobowe przez pierwsze 33 dni, a w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia przez 14 dni – wskazuje Piotr Juszczyk.

Propozycje Polska 2050 obejmują także elementy zielonej transformacji, uwzględniające korzyści dla konsumentów i małych przedsiębiorstw. Mowa tu przede wszystkim o dekarbonizacji kraju i zmianie kierunku rozwoju energetyki w stronę czystych źródeł energii. Jednym z celów zielonej transformacji proponowanej przez partię Szymona Hołowni jest także wzmocnienie konkurencyjności rodzimych przedsiębiorstw. Ponadto, w programie wpisane są ułatwienia dla imigrantów zarobkowych oraz nowe regulacje wspierające zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami.