WNT i wyroby akcyzowe: czy pośrednik nie mający kontaktu z towarem musi dopełnić formalności akcyzowych?

Przeczytaj także: Jak prowadzić ewidencję dla nabyć wewnątrzwspólnotowych wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy?

Wyobraźmy sobie, że w transakcji związanej z przemieszczeniem wyrobów akcyzowych o kodzie CN 2710 19 71 z Niemiec do Polski uczestniczą trzy podmioty: niemiecka firma A, polska firma B i polska firma Z prowadząca w Polsce skład podatkowy. Wyroby akcyzowe są przemieszczane bezpośrednio pomiędzy niemieckim podmiotem A, a składem podatkowym firmy Z. Polska firma B nie ma fizycznego kontaktu z wyrobem akcyzowym, ogranicza swe działania do nabycia go od podmiotu A i odsprzedaży do podmiotu Z. Należy wówczas rozważyć, który z tych podmiotów będzie musiał dopełnić obowiązków akcyzowych związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku akcyzowym przez nabycie wewnątrzwspólnotowe rozumie się przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju.

Z zacytowanej definicji nabycia wewnątrzwspólnotowego wynika, że dla wystąpienia tej czynności na gruncie podatku akcyzowego nie jest wymagane dopełnienie żadnych przesłanek podmiotowych, lecz wyłącznie istotne jest spełnienie przesłanek przedmiotowych. Mianowicie nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych występuje u tego podmiotu, który faktycznie otrzymuje dane wyroby akcyzowe przemieszczane do Polski z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Powyższe stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 30 listopada 2018 r. (sygn. akt. I GSK 957/16), w którym stwierdzono, że

Z powyższego wynika, że za wewnątrzwspólnotowe nabycie uznaje się fizyczne przemieszczenie wyrobu z terytorium jednego państwa na terytorium drugiego. W konsekwencji czynnością opodatkowaną akcyzą będzie każde przemieszczenie wyrobu z jednego państwa członkowskiego do drugiego. W efekcie, nawet w sytuacji, gdy nie wystąpi transakcja w rozumieniu prawa cywilnego (np. sprzedaż, zamiana), przemieszczenie przez podatnika wyrobów akcyzowych pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi będzie podlegać opodatkowaniu akcyzą.

Należy również zaznaczyć, że w przypadku przemieszczenia wyrobów akcyzowych pomiędzy państwami członkowskimi ustawodawca nie wskazuje na żadne wyjątki lub wyłączenia czynności przemieszczenia wyrobów akcyzowych pomiędzy państwami członkowskimi z zakresu transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia lub dostawy (jak ma to miejsce w przypadku przepisów o podatku VAT). Konsekwentnie każde przemieszczenie wyrobów akcyzowych z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego przez podatnika w ramach prowadzonej działalności będzie stanowić czynność opodatkowaną podatkiem akcyzowym – odpowiednio jako dostawa lub nabycie wewnątrzwspólnotowe.

(por. S. Parulski, Akcyza. Komentarz, WK 2016. Komentarz do art. 2 ustawy o podatku akcyzowym; a także wyroki NSA: z 27 lipca 2010 r., sygn. akt I GSK 999/09; z 18 grudnia 2007 r., sygn. akt I FSK 16/07; z 9 sierpnia 2017 r. sygn. akt I GSK 1882/15 dostępne na: www.orzeczenia.nsa.gov.pl; pozostałe cytowane orzeczenia tamże).

Podobnie, w interpretacji indywidualnej z 27 grudnia 2022 r. (znak: 0111-KDIB3-3.4013.233.2022.2.MK) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że ustawodawca, w przypadkach określonych w art. 10 ust. 4 i 5 ustawy, również w brzmieniu obowiązującym od 13 lutego 2023 r. za podatnika z tytułu dokonania nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych wskazał ten podmiot, który dokonuje czynności rodzącej obowiązek podatkowy, tj. odbiorcę wyrobów akcyzowych, które przemieszczono z terytorium kraju członkowskiego na terytorium kraju.

Innymi słowy, co do zasady podmiotem dokonującym nabycia wewnątrzwspólnotowego nadal jest odbiorca wyrobów akcyzowych (który fizycznie odbiera te wyroby akcyzowe) i to na tym podmiocie co do zasady będą ciążyły obowiązki akcyzowe związane z tym nabyciem.

Jeżeli więc dojdzie do przemieszczenia od niemieckiej firmy A (z Niemiec) wyrobów akcyzowych o kodzie CN 2710 19 71 bezpośrednio do położonego w kraju składu podatkowego prowadzonego przez firmę Z, to należy uznać, że wyroby akcyzowe o kodzie CN 2710 19 71 były nabyte wewnątrzwspólnotowo przez firmę Z. Jeżeli więc podmiot B nie miał fizycznego kontaktu z wyrobami akcyzowymi o kodzie CN 2710 19 71 (nie wprowadził do swojego magazynu wyrobów akcyzowych o kodzie CN 2710 19 71), to wówczas podmiot B nie ma obowiązku dokonania żadnych formalności akcyzowych wobec wyrobów akcyzowych o kodzie CN 2710 19 71 przemieszczanych z Niemiec bezpośrednio do składu podatkowego firmy Z.

Piotr Paszek, doradca podatkowy, Partner w Taxeo Komorniczak i Wspólnicy Sp. k.