Dochody z zagranicy: czy trzeba je rozliczać? Jak to zrobić? Jaki PIT wypełnić?

Przeczytaj także: Rozliczenie dochodów z Wielkiej Brytanii po brexicie

Rozliczenie dochodów uzyskanych za granicą spędza wielu spędza sen z powiek. Nic dziwnego, procedury te nie należą do najprostszych, jednak zrozumienie mechanizmów ich działania może znacznie pomóc nam i usprawnić proces złożenia PIT.

Czy należy rozliczyć przychody uzyskane za granicą?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Przede wszystkim to, czy będziemy musieli złożyć deklarację w Polsce wynika z rezydencji podatkowej. Polski rezydent podatkowy to osoba, która przebywa w kraju przez więcej niż 183 dni w roku lub której centrum interesów osobistych czy gospodarczych ma miejsce w Polsce. Centrum interesów to pojęcie dość pojemne, może być za nie uznana sytuacja, kiedy w Polsce mamy rodzinę, z którą pozostajemy w bliskich stosunkach lub też stąd pochodzą nasi kontrahenci.

Polscy rezydenci podatkowi w większości przypadków są zobowiązani do rozliczenia swoich deklaracji zarówno w kraju rezydencji, jak i tym, w którym uzyskali przychody. Nie musimy jednak martwić się podwójnym opodatkowaniem, które zostało wyeliminowane dzięki umowom międzynarodowym Polski z kilkudziesięcioma państwami. Mają one za zadanie zapobiec podwójnemu opodatkowaniu tych samych przychodów. Osoby, które nie są polskimi rezydentami podatkowymi rozliczane są jedynie z własnych zarobków osiągniętych w Polsce, np. wynajmu nieruchomości, wynagrodzeń uzyskanych w Polsce, inwestycji – tłumaczy Dorota Polańska, ekspertka podatkowa aplikacji Pitbot służącej do rozliczania PIT ze sztuczną inteligencją.

Ze względu na różnice w opodatkowaniu dochodów w różnych państwach, możemy spotkać się z sytuacją, gdy dane przychody w ogóle nie podlegają opodatkowaniu w jednym państwie, są opodatkowane w obu państwach, ale pobór podatku następuje w jednym z nich do wartości określonego limitu lub też, co zdarza się najczęściej, są opodatkowane w obu państwach – rezydencji i zarobkowania. W takim przypadku stosuje się dwie metody rozliczania:

• zwolnienia z progresją,
• proporcjonalnego odliczenia.

Zasada odliczenia proporcjonalnego

Metoda proporcjonalnego odliczenia ma zastosowanie:

• gdy została ona wskazana jako właściwa w umowie dotyczącej unikania podwójnego opodatkowania,
• gdy uzyskane dochody nie są zwolnione z podatku na podstawie tej umowy
• gdy Polska nie zawarła z państwem zarobkowania umowy. Dotyczy więc np. zarobków uzyskiwanych w Stanach Zjednoczonych lub Holandii.

Zasada odliczenia proporcjonalnego oznacza, że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku można odliczyć ten zapłacony zagranicą. Jest to możliwe tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Przykładowo, jeśli podatnik zapłacił w przeliczeniu 500 zł podatku w drugim państwie, natomiast według polskiej skali podatkowej należny podatek wynosi 600 zł, do dopłaty w Polsce pozostanie 100 zł.

Aby to zrobić, w zeznaniu rocznym konieczne jest wykazanie przychodów z zagranicy poprzez deklarację PIT-36 oraz załącznik PIT ZG, a także odliczenie podatku zapłaconego w kraju obcym, ale tylko proporcjonalnie i nie więcej, niż podatek, który należy zapłacić z tego tytułu w Polsce w zakresie przypadającym na kwotę dochodu z zagranicy.

Co więcej, jeżeli praca za granicą była tymczasowa, po powrocie podatnik zobowiązany jest do wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy według polskiej skali. Pierwszą zaliczkę należy wpłacić do Urzędu Skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym nastąpił powrót do kraju. Czyli, jeśli wróciliśmy do Polski w połowie lutego, to zaliczkę powinniśmy wpłacić do 20 marca. Przy wpłaceniu zaliczki można również odliczyć – w odpowiedniej proporcji – podatek zapłacony za granicą.

Zasada wyłączenia z progresją

Metoda wyłączenia z progresją może mieć zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy z krajem, z którego podatnik uzyskuje zarobek Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Taka umowa obowiązuje np. z Niemcami. Co warto podkreślić, można ją zastosować również przy wspólnym rozliczeniu z małżonkiem.

Zasada wyłączenia z progresją oznacza że dochód osiągnięty za granicą jest wyłączony z podstawy opodatkowania w Polsce. Jego wysokość ma jednak wpływ na ustalenie stawki podatku od pozostałych dochodów uzyskiwanych w kraju. W praktyce wygląda to tak, że jeśli podatnik, poza przychodami uzyskanymi za granicą, nie wypracował w Polsce innych przychodów, nie musi on składać deklaracji podatkowej. Jest to znacząca różnica w porównaniu do zasady proporcjonalnego odliczenia, kiedy deklarację trzeba złożyć zawsze. Zasada zwolnienia z progresją wpływa jednak na zarobki pochodzące z Polski i nawet jeśli nie przekraczają one kwoty wolnej od podatku, zobowiązują nas do doliczenia przychodów z zagranicy i wykazania ich źródła w rocznej deklaracji podatkowej – informuje Dorota Polańska z Pitbot.

W sytuacji, gdy u podatnika wystąpiły dochody nie tylko z zagranicy, ale również z Polski, zarobki zagraniczne powinien on wykazać w sekcji H, w polu “Dochody osiągnięte za granicą” w PIT-36.

Zarobki ujęte w PIT a przeliczenie waluty

W zeznaniu za rok 2022 kwoty podatku wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku. Ta sama zasada przeliczania dotyczy ewentualnych kosztów uzyskania przychodów, poniesionych w walutach obcych.

Dzień uzyskania przychodu różni się w przypadku różnych źródeł. Przy pracy na etacie jest to więc data uzyskania lub pozostawienia wynagrodzenia do dyspozycji pracownika. Jeśli nie nastąpi wypłata, nie trzeba takiego przychodu wykazywać, nawet jeśli był należny pracownikowi. Jeżeli mowa o działalności gospodarczej, jest to z kolei data, w której przychód jest należny, choćby nie został jeszcze otrzymany.