Sprzedaż węgla: gminy bez kas fiskalnych

Przeczytaj także: MF zaostrza nadzór nad firmami w zakresie rejestrowania sprzedaży

Ustawa ta uprawnia w terminie do 30 kwietnia 2023 r. podmiot wprowadzający (czyli przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu paliwa stałego) do sprzedaży na rzecz gmin paliwa stałego, z przeznaczeniem do sprzedaży w ramach zakupu preferencyjnego przez wybrane grono odbiorców (tj. osoby fizyczne na potrzeby ich gospodarstw domowych). Cena zakupu węgla przez gminę nie może przekroczyć 1500 zł brutto, zaś jego późniejsza sprzedaż w ramach zakupu preferencyjnego w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych znajdujących się na terenie danej gminy nie może przekroczyć ceny 2000 zł za tonę tego paliwa (nie wlicza się tutaj kosztów transportu z miejsca składowania w gminie do gospodarstwa domowego).

Na gruncie podatku VAT sprzedaż węgla kamiennego przez gminę w ramach zakupu preferencyjnego stanowi wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gmina jest tutaj zatem podatnikiem VAT, co z jednej strony oznacza, że wszelkie zakupy dokonywane przez nią w związku ze sprzedażą tego węgla (a więc zarówno sam zakup jak też jego transport, ponoszone opłaty za składowanie, ważenie itp.), będą ją uprawniały do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Należy też pamiętać, że w zakresie w jakim możliwa jest bezpośrednia alokacja wydatków do działalności opodatkowanej, nie mają zastosowania przepisy dotyczące odliczenia proporcjonalnego tzw. prewspółczynnikiem VAT.

Z drugiej strony sprzedaż węgla stanowi po stronie gminy obrót podlegający opodatkowaniu tym podatkiem (co wymaga naliczenia VAT przy dostawie) oraz nakłada na gminę odpowiednie obowiązki dokumentacyjne, wynikające z przepisów VAT. Prawodawca jednak dla gmin handlujących węglem na zasadach wskazanych w ustawie z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, przewidział jednak pewne uproszczenia. Jakie?

Otóż art. 111 ustawy o VAT nakłada na podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, obowiązek ewidencjonowania tej sprzedaży na kasach rejestrujących. Nadto art. 145b ustawy o VAT w ust. 1 pkt 2 lit. b) wskazuje, że sprzedaż węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych – winna być ewidencjonowana bezwzględnie na kasach fiskalnych online.

Zgodnie zatem z powyższym, aby gminy w zgodzie z prawem mogły sprzedawać węgiel osobom fizycznym na potrzeby ich gospodarstw domowych, tylko na ten cel musiałyby się zaopatrzyć w kasy fiskalne online.

Z gminy dostaniesz fakturę a nie paragon

Ustawodawca to przewidział i aby gminy kas takich kupować nie musiały, odpowiednio zmodyfikował rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (o czym mówi rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących). W pozycji 53 załącznika do rozporządzenia zawierającego katalog czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących znalazł się zapis:

Dostawa węgla kamiennego dokonywana z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych na podstawie ustawy z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz. U. poz. 2236), jeżeli dostawa ta w całości jest udokumentowana fakturą.

Wystarczy zatem, że na sprzedawany węgiel gminy będą wystawiać faktury VAT – te zwalniają je z obowiązku ewidencjonowania takiej sprzedaży na kasie fiskalnej. Nadto ustawodawca wskazał, że zwolnienie z kas fiskalnych ma zastosowanie także do dostaw węgla wstecznie – tj. od 1 lipca 2022 r., ale pod warunkiem, że z dowodów dostawy, zapisów w ewidencji lub dowodów zapłaty jednoznacznie wynika, jakiego towaru dotyczyła ta dostawa (węgiel kamienny) i na czyją rzecz została dokonana (dane uprawnionego nabywcy, w tym jego adres).