Zwolnienie od akcyzy na gaz ziemny zużywany przez zakład energochłonny

Przeczytaj także: Wyroby akcyzowe pod lupą Ministerstwa Finansów

Zwolnienie od akcyzy dla zakładów energochłonnych zużywających wyroby gazowe wprowadzone zostało na podstawie art. 31b ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku akcyzowym. W myśl tego przepisu, zwalnia się od akcyzy czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby gazowe przeznaczone do celów opałowych przez zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe, w którym wprowadzony został w życie system prowadzący do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.

Pojęcie wyrobów gazowych obejmuje przede wszystkim gaz ziemny

Zgodnie z art. 31b ust. 10 ustawy o podatku akcyzowym, przez zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe rozumie się podmiot, u którego udział zakupu wyrobów gazowych w wartości produkcji sprzedanej wynosi nie mniej niż 5% w roku poprzedzającym rok, w odniesieniu do którego jest ustalany procentowy udział. Zakład energochłonny wykorzystujący wyroby gazowe nie może być mniejszy niż zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W założeniu więc zakład energochłonny może obejmować całe przedsiębiorstwo lub też jego część, pod warunkiem że owa część może być zakwalifikowana jako zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Dla zastosowanie zwolnienia bycie zakładem energochłonnym nie wystarczy, konieczne jest również wdrożenie przynajmniej jednego systemu za zakresu ochrony środowiska lub podwyższania efektywności energetycznej. Systemy te zostały zdefiniowane w art. 31c ustawy o podatku akcyzowym.

W myśl tej regulacji, za system prowadzący do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 31a ust. 1 pkt 8 i art. 31b ust. 1 pkt 5, uznaje się:

1) system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, o którym mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332 i 1047 oraz z 2022 r. poz. 1) i przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 4 i art. 29 ust. 1 tej ustawy;

2) system EMAS, o którym mowa w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz. U. z 2020 r. poz. 634);

3) uzyskiwanie i umarzanie świadectw efektywności energetycznej, o których mowa w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166), przez podmioty obowiązane na podstawie tej ustawy do uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw efektywności energetycznej lub uiszczenia w zamian opłaty zastępczej;

4) system zarządzania środowiskowego potwierdzony przez niezależną i uprawnioną w tym zakresie jednostkę akredytującą certyfikatem ISO 14001;

5) system zarządzania energią potwierdzony przez niezależną i uprawnioną w tym zakresie jednostkę akredytującą certyfikatem ISO 50001.



W świetle powyższego, w celu zbadania możliwości skorzystania ze zwolnienia od akcyzy konieczne jest ustalenie czy dany podmiot mieści się w legalnej definicji zakładu energochłonnego wykorzystującego wyroby gazowe i czy wypełnione zostały następujące przesłanki:

1. zakup wyrobów gazowych w wartości produkcji sprzedanej wynosił co najmniej 5% w roku poprzedzającym rok w odniesieniu, do którego jest ustalany procentowy udział,
2. wdrożone zostały systemy z zakresu ochrony środowiska – przynajmniej jeden z systemów określonych w art. 31c ustawy o podatku akcyzowym,
3. jeżeli całe przedsiębiorstwo nie może być uznane za zakład energochłonnych, to wówczas należy zbadać czy za zakład energochłonny może zostać zakwalifikowana zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Szczególną uwagę należy zwrócić na przesłankę wskazaną w punkcie 3 powyżej. Wyodrębniona część przedsiębiorstwa powinna być bowiem w stanie przynajmniej potencjalnie funkcjonować samodzielnie – posiadać niezależność organizacyjną i finansową. Nie będzie można mówić o zakładzie energochłonnym, jeżeli wyodrębniony dział przedsiębiorstwa nie jest w stanie funkcjonować oddzielnie jako osobny byt (osobne przedsiębiorstwo). Jeżeli w rzeczywistości będzie on ściśle powiązany z prowadzoną przez dany podmiot działalnością gospodarczą, stanowiąc nierozerwalny element jego działalności, nie zostaną spełnione warunki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia od akcyzy. Wówczas jego wydzielenie będzie traktowane jako sztuczne, stworzone wyłącznie na potrzeby skorzystania ze zwolnienia od akcyzy.

Dodatkowy obowiązek pojawi się w przypadku wyrobów gazowych zwolnionych będących przedmiotem sprzedaży. Wówczas bowiem dla zastosowanie zwolnienia od akcyzy w umowie obejmującej sprzedaż wyrobów gazowych powinna się znaleźć informacja o użyciu tych wyrobów do celów zwolnienia od akcyzy (art. 31b ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym).