Agregat prądotwórczy bez licznika: jak ustalić ilość energii wytworzonej przez generator prądu?

Przeczytaj także: Od nielegalnego poboru prądu trzeba zapłacić podatek akcyzowy

Brak urządzeń pomiarowych dla generatora (agregatu)

W przypadku agregatów prądotwórczych (generatorów), które nie posiadają licznika mierzącego ilość wyprodukowanej energii elektrycznej, co do zasady obliczeń ilości energii elektrycznej wyprodukowanej dokonuje się jako iloczyn mocy generatorów oraz ilości godzin pracy tych urządzeń.

Jeżeli zatem przykładowo w procesie produkcji energii elektrycznej wykorzystywany jest generator o mocy 10 kW, który pracował przez 2 godziny, to należy przyjąć, że wyprodukowano 0,020 MWh energii elektrycznej.

W sytuacji jednoczesnego braku licznika mierzącego ilość wyprodukowanej energii elektrycznej oraz licznika motogodzin dla danego generatora, należy obliczać ilość wyprodukowanej energii elektrycznej w oparciu o dokumentację techniczną producenta, z której wynika jakie jest średnie zużycie paliwa dla danego generatora.

Przykład
Spółka X wykorzystuje generator o mocy 8 kW napędzany benzyną. Zgodnie z dokumentacją techniczną urządzenia sporządzoną przez jego producenta średnie zużycie paliwa powinno wynosić 4 litry paliwa na każdą godzinę jego pracy. Załóżmy że generator zużył 28 litrów paliwa nabytego na stacji paliw z akcyzą zapłaconą. Zakładamy wówczas, że generator pracował przez 7 godzin.

W celu ustalenia ilości wyprodukowanej energii elektrycznej należy przeprowadzić następujące obliczenie:
7 godzin pracy x moc 8 kW = 0.056 MWh

Brak dokumentacji producenta

W sytuacji gdy generator nie posiada dokumentacji pozwalającej na określenie zużycia paliwa na jego godzinę pracy należy przeprowadzić komisyjne badanie zużycia paliwa.

W tym celu należy powołać przynajmniej dwuosobową komisję wewnątrzzakładową, która ustali zużycie paliwa przez dany generator na godzinę jego pracy. Komisja powinna nabyć na stacji paliw do kanistra określoną ilość paliwa, pozwalającą na pracę generatora przynajmniej przez 2-3 godziny. Następnie do pustego zbiornika generatora należy wlać całą ilość nabytego paliwa, uruchomić generator mierząc godzinę rozpoczęcia pracy i zakończenia pracy generatora. Generator powinien pracować pod obciążeniem, a więc energia elektryczna przez niego produkowana powinna być wykorzystywana przez odpowiednie dla mocy danego generatora urządzenie. Gdyby bowiem generator pracował zupełnie nieobciążony, to doszłoby do wydłużenia pracy generatora skutkującego znacznym zawyżaniem danych o ilości energii elektrycznej produkowanej w oparciu o wyprowadzony w ten sposób wzór. Generator powinien pracować aż do wyczerpania zapasu paliwa.

Komisja powinna w oparciu o porównanie ilości zużytego paliwa i odnotowanego czasu pracy ustalić zużycie paliwa generatora na każdą godzinę pracy generatora. Uzyskane dane o zużyciu paliwa na godzinę należy wykorzystywać do obliczania ilości energii elektrycznej wyprodukowanej przez dany generator (należy postępować wedle schematu przedstawionego w powyższym przykładzie, a więc mnożyć ustaloną ilość godzin pracy generatora i jego moc).

Protokół z badania zużycia paliwa

Z badania zużycia paliwa komisja wewnątrzzakładowa powinna sporządzić pisemny protokół, w którym należy podać następujące informacje:

• imiona, nazwiska i stanowiska służbowe członków komisji wewnątrzzakładowej,
• datę przeprowadzenia badania oraz datę sporządzenia protokołu,
• datę nabycia paliwa wraz z numerem faktury dokumentującej transakcję oraz ilością nabytego paliwa,
• opis użytego w trakcie badania generatora: w szczególności należy wskazać moc i typ urządzenia,
• dane o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy generatora oraz łącznym czasie pracy generatora (z dokładnością do jednej minuty) w oparciu o nabytą na stacji paliw ilość paliwa,
• wyniki obliczenia zużycia paliwa na godzinę pracy generatora,
• podpisy członków komisji wewnątrzzakładowej.

Powyższe metody pozwolą stworzyć mechanizmy ustalania ilości energii elektrycznej wyprodukowanej i zużytej nawet w sytuacji nieposiadania przez generator urządzeń pomiarowych służących do ustalania ilości energii wyprodukowanej czy też ilości motogodzin pracy generatora oraz w sytuacji braku danych technicznych producenta o zużyciu paliwa na każdą godzinę pracy generatora.

Pamiętać należy, że akcyzie podlega ilość energii elektrycznej zużytej przez wytwórcę, a powyższe metody z natury rzeczy powodują pewne naturalne zawyżenie informacji o ilości energii elektrycznej wyprodukowanej i zużytej. Zazwyczaj bowiem generator nie wykorzystuje swej pełnej mocy, a przez to dochodzi w przypadku stosowania wskazanych rozwiązań do zaważenia informacji o ilości energii elektrycznej produkowanej przez generator w danym czasie. Z powyższych względów autor nigdy nie spotkał się z sytuacją podważania powyższych metod obliczeniowych przez organy podatkowe, ponieważ w istocie organy podatkowe musiałyby wówczas stwierdzić, że dany podmiot zawyżył kwotę należnego podatku akcyzowego, czego z oczywistych względów organy podatkowe nie czynią.

Bardziej precyzyjna metoda

Warto na marginesie dodać, że można stworzyć bardziej precyzyjne rozwiązanie określające mechanizm obliczania ilości energii elektrycznej wyprodukowanej w oparciu o dane o ilości zużytego paliwa. W szczególności gdyby powołana komisja wewnątrzzakładowa dysponowała urządzeniem technicznym czasowo mierzącym ilość energii elektrycznej produkowanej przez dany generator podczas przeprowadzanego badania, to wówczas dane te byłyby bardziej miarodajne.

Należy jednak raz jeszcze podkreślić, że przy niewielkich, pozbawionych wszelkich liczników generatorach nakłady poniesione na zastosowanie urządzeń technicznych mierzących ilość energii elektrycznej faktycznie wyprodukowanej mogą być niewspółmiernie wysokie do osiągniętego efektu, dlatego nie można uznać takiego działania za obowiązkowe. Innymi słowy, zastosowanie bardziej precyzyjnych metod ustalania (badania) ilości energii elektrycznej wyprodukowanej i zużytej nie jest w tym wypadku konieczne.