Odliczenie VAT od instalacji fotowoltaicznej w gospodarstwie rolnym

Przeczytaj także: Odliczenie podatku VAT po utracie/rezygnacji ze zwolnienia

Generalna zasada wyrażona w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT mówi, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje podatnikom w związku z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Jak zachować się w sytuacji, gdy nie całość nabytych towarów i usług służy do wykonywania czynności opodatkowanych?

Otóż art. 86 ust. 2 ustawy o VAT mów, że w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego podlegającej odliczeniu oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej "sposobem określenia proporcji". Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W art. 90 ustawy o VAT z kolei ustawodawca przewidział zasady zachowania się podatnika (w zakresie odliczania podatku naliczonego), który w prowadzonej działalności wykonuje zarówno czynności opodatkowane jak i zwolnione od podatku. Od wykonanej instalacji fotowoltaicznej na gospodarstwie rolnym VAT co do zasady odliczyć można. Jeżeli jednak produkowany przez nią prąd nie będzie służył tylko działalności rolniczej, ale też potrzebom bytowym mieszkańców gospodarstwa rolnego, należy go ograniczyć. Niestety ustawodawca nie podał tutaj wprost wzorów, jak wysokość odliczenia ustalić.

Sprawę taką wyjaśniał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2022 r., nr 0114-KDIP4-1.4012.698.2021.2.DP. We wniosku zainteresowany wskazał, że wybudowana instalacja fotowoltaiczna będzie służyła w ok. 50% potrzebom mieszkańców i w ok. 50% prowadzonemu gospodarstwu rolnemu. W związku z tym zadał pytanie, czy od poniesionego wydatku będzie mógł odliczyć połowę podatku VAT?

Co stwierdził organ podatkowy? – przyznał rację wnioskodawcy: „(…) przysługuje Panu częściowe prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur za montaż ogniw fotowoltaicznych. Prawo to przysługuje Panu dlatego, że jest Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, nabyte towary i usługi częściowo służą do wykonywania działalności gospodarczej (prowadzenia gospodarstwa rolnego) oraz jest Pan w stanie określić zakres wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Przy czym prawo do odliczenia w związku z realizacją ww. inwestycji przysługuje Panu wyłącznie w tej części, w jakiej zużyta energia elektryczna jest wykorzystywana przez Pana do prowadzenia działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem VAT. Natomiast w tej części, w jakiej zużywa Pan energię elektryczną w ramach gospodarstwa domowego – prawo do odliczenia Panu nie przysługuje.

Jeżeli więc faktura dokumentująca montaż ogniw fotowoltaicznych obejmuje zarówno prowadzoną przez Pana działalność, jak i Pana prywatne cele, to prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w części, która dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej (gospodarstwa rolnego) – tylko ta część może pomniejszać podatek należny.(…)

O ile zatem wysokość procentowego odliczenia wskazana przez Pana we wniosku odpowiada rzeczywistemu zużyciu energii dla celów prowadzonego przez Pana gospodarstwa rolnego oraz wykorzystaniu ogniw fotowoltaicznych w tym gospodarstwie, to możliwe jest/będzie odliczenie podatku naliczonego w wydzielonej części, która jest związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych.(…)”

Organ podatkowy zwrócił jednak uwagę na jedną bardzo istotną kwestię. Mianowicie to na podatniku spoczywa ciężar rzetelnego rozdziału wydatków dotyczących ogniw fotowoltaicznych dla potrzeb produkcji rolniczej i dla potrzeb gospodarstwa domowego (potrzeby osobiste).

Reasumując, jeżeli wytworzona przez instalację fotowoltaiczną energia służy zarówno prowadzonemu gospodarstwu rolnemu jak i celom prywatnym jego mieszkańców, od budowy tej instalacji rolnik może odliczyć tylko część podatku VAT – przypadającą na prowadzone gospodarstwo rolne. To, w jakiej proporcji energia elektryczna będzie wykorzystywana a potrzeby gospodarstwa rolnego, a w jakiej na potrzeby prywatne, musi jednak określić on samodzielnie.