VAT-23: żuraw samojezdny nie jest środkiem transportu

Przeczytaj także: Środki transportu: Rolnik zapłaci VAT od kombajnu z UE

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca wykonuje specjalistyczne roboty budowlane. W tym celu nabył w Niemczech używany dźwig, który jest żurawiem samojezdnym. Pojazd ten może się samodzielnie poruszać po drogach publicznych, w związku z czym podlega rejestracji w urzędzie gminy jako samochód specjalny - żuraw samochodowy.

Wskazany żuraw jest urządzeniem dźwigowym na podwoziu samojezdnym, używanym stacjonarnie do prac przeładunkowych i montażowych. Maszyna ta nie może pracować bez stacjonarnego jej osadzenia, zbalastowania i ustabilizowania. Do obsługi urządzenia wystarcza jedna osoba, która w trakcje dojazdu na miejsce pracy jest kierowcą, a następnie operatorem.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy zakup żurawia samojezdnego podlega rozliczeniu na formularzu VAT-23 jako środek transportu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pixabay.com

Żuraw samojezdny nie jest środkiem transportu

Żuraw samojezdny to urządzenie techniczne na specjalnie skonstruowanym podwoziu samojezdnym, używane stacjonarnie do przenoszenia ładunków w bezpośrednim zasięgu ramienia tego urządzenia. Nie należy go traktować jako środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT.

Na wstępnie należy zauważyć, że podstawowym obowiązkiem podatnika jest zapłata podatku, co prowadzi do wykonania zobowiązania podatkowego, ciążącego na podatniku.

Zgodnie z art. 103 ust. 3 ustawy, w przypadku, o którym mowa w art. 99 ust. 10, podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego.

Z kolei w art. 103 ust. 4 ustawy, stwierdza się, że przepis ust. 3 stosuje się również w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu lub innych środków transportu, od których podatek jest rozliczany zgodnie z art. 99 ust. 1-3 lub 8, jeżeli środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju.

Art. 103 ust. 5 ustawy stanowi, że w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, podatnicy są obowiązani przedłożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgodnie z ustalonym wzorem informację o nabywanych środkach transportu. Do informacji dołącza się kopię faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy, przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Przy czym w myśl art. 9 ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że:
1. nabywcą towarów jest:
a) podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,
b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a
- z zastrzeżeniem art. 10;
2. dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.

Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy:
1. nabywcą jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 1,
2. dokonującym dostawy towarów jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 2
- jeżeli przedmiotem nabycia są nowe środki transportu.

Zatem transakcja może zostać uznana za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów pod warunkiem, że nabywcą tych towarów jest podatnik o którym mowa w art. 15 lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem o którym mowa w art. 15, natomiast dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem o którym mowa w art. 15 lub podatnikiem podatku od wartości dodanej. W sytuacji gdy spełnione zostaną powyższe warunki transakcję uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca nabył w Niemczech „Używany dźwig (…). Rok produkcji (...)”. Jest to żuraw samojezdny. Zatem przemieszczenie takiego towaru między dostawcą z kraju UE innego niż Polska do podatnika VAT w Polsce, jakim jest Wnioskodawca, spełnia definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 38 Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 77 poz. 1), „środek transportu” obejmuje pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu.

Przepis ten zawiera również, w ust. 2, niewyłączną, przykładową listę takich środków transportu. Obejmuje ona w szczególności następujące pojazdy:
a) pojazdy lądowe, takie jak samochody, motocykle, rowery, trójkołowce oraz pojazdy turystyczne;
b) przyczepy i naczepy;
c) wagony kolejowe;
d) statki;
e) statki powietrzne;
f) pojazdy dostosowane specjalnie do przewozu osób chorych lub rannych;
g) ciągniki i inne pojazdy rolnicze;
h) pojazdy o napędzie mechanicznym lub elektrycznym przeznaczone dla osób niepełnosprawnych.

Analiza powyższych regulacji wskazuje, że elementem przesądzającym o uznaniu danego pojazdu za środek transportu jest jego przeznaczenie, tzn. przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. Innymi słowy, użyty w unijnej definicji zwrot dotyczący przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, dotyczy zarówno pojazdów, jak i innego rodzaju wyposażenia i urządzeń. Przeznaczenie to, czyli przewóz, należy odczytywać wąsko, chociażby w kontekście regulacji dotyczących ruchu drogowego i przykładowego katalogu pojazdów zawartego w ust. 2 art. 38 Rozporządzenia.

Na podstawie art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), pojazd to środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszynę lub urządzenie do tego przystosowane (…).

Wnioskodawca w swoim uzasadnieniu wskazuje, że żuraw samojezdny nie jest „środkiem transportu” w rozumieniu art. 103 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów od usług. Podstawowa funkcja nabywanych żurawi realizowana jest stacjonarnie, tj. po ich unieruchomieniu i ustabilizowaniu. Pewna mobilność tych urządzeń przejawia się wyłącznie w tym, że mogą się przemieszczać z miejsca na miejsce.

Wskazać należy, że żurawia samojezdnego, który został opisany w stanie faktycznym nie można uznać za środek transportu. Urządzenie to bowiem pracuje stacjonarnie. Jego samojezdność przejawia się wyłącznie w tym, że możliwe jest (dzięki kołom) przemieszczenie zasadniczej części urządzenia (dźwigu) z miejsca na miejsce. Jego podstawowa i właściwa przeznaczeniu funkcja realizowana jest stacjonarnie, po wykluczeniu możliwości mobilności (po unieruchomieniu i ustabilizowaniu). Mobilność tego pojazdu przejawia się wyłącznie tym, że możliwe jest (dzięki podwoziu samochodowemu) przemieszczanie go z miejsca na miejsce, ale w trakcie jego przemieszczania nie jest realizowana żadna funkcja przewozu osób lub towarów, a także nie może być realizowana podstawowa funkcja, dla której tego typu maszyny były zaprojektowane i wykonane. W trakcie przemieszczania opisywany żuraw nie posiada funkcji przewozu towarów ani ludzi.

Z kolei podniesienie ciężarów przez dźwig gwarantuje dopiero unieruchomienie i ustabilizowanie całego urządzenia oraz zamontowanie przeciwwagi. Wykorzystanie jadącego żurawia w celu przemieszczenia rzeczy nie jest technicznie możliwe. Co więcej gotowy do pracy żuraw nie posiada funkcji samodzielnego przemieszczania się, gdyż jest zakotwiczony w podłożu.

Żuraw samojezdny to urządzenie techniczne na specjalnie skonstruowanym podwoziu samojezdnym, używane stacjonarnie do przenoszenia ładunków w bezpośrednim zasięgu ramienia tego urządzenia. Dźwig samojezdny jest sam w sobie maszyną (dźwigiem), tyle że posiada możliwość samodzielnego przemieszczenia się z miejsca na miejsce bez pomocy innych urządzeń. Podobnie suwnica nie jest środkiem transportującym podwieszony do niej dźwig, tylko sama w sobie jest dźwigiem, który także może przemieszczać się, ale z wykorzystaniem innego mechanizmu jezdnego niż żuraw samojezdny.

Tym samym z uwagi na opisaną specyfikę ww. urządzenia, żuraw samojezdny nie stanowi środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT.

Dlatego stwierdzić należy, że nabyty przez Wnioskodawcę żuraw samojezdny nie stanowi środka transportu, ponieważ nie służy do przemieszczania towarów ani osób. Tym samym, przedmiotowy pojazd nie będzie wypełniał definicji „środka transportu”.

Zatem do czynności jego nabycia nie będzie miał zastosowanie art. 103 ust. 4 i 5 ustawy, tzn. Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku przedłożenia naczelnikowi urzędu skarbowego informacji VAT-23 oraz zapłaty podatku od towarów i usług w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów