Od spadku z 2006 r. trzeba zapłacić podatek

Przeczytaj także: Podatek od spadku sprzed 30 lat?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Tata wnioskodawcy zaginął 26 marca 2006 r. Postanowieniem sądu rejonowego z 10 października 2019 roku tata został uznany za zmarłego na dzień 26 marca 2006 roku. Spadek po tacie wnioskodawca przyjął postanowieniem sądu rejonowego w ½ części w dniu 10 czerwca 2021 r. Zainteresowany wskazał, że przyjęcie spadku mogło nastąpić dopiero po uznaniu osoby za zmarłą czyli 10 lat od jej zaginięcia.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy może skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ustawy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Opisane we wniosku nabycie tytułem dziedziczenia (spadku), nastąpiło w dacie śmierci ojca (w dnu, na który uznano ojca za zmarłego), tj. 26 marca 2006 r., więc w sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 222, poz. 1629, ze zm.):
- do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1 (tj. ustawy o podatku od spadków i darowizn), w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. whitelook - Fotolia.com

Od spadku z 2006 r. trzeba zapłacić podatek

Nabycie tytułem spadku po ojcu zmarłym w 2006 r. jest opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przewidzianych dla I grupy podatkowej.

Jak wynika z treści art. 5 tejże ustawy, ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.
Poniżej przywołujemy zatem przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., z wyjątkiem o którym mowa poniżej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., poz. 1514, ze zm.):
podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., poz. 93, ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:
spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Zgodnie z art. 1025 § 1 ww. ustawy:
sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Wobec powyższego, nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z poniższych uregulowań.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy:
jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Jak wynika z powyższego, obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał z dniem uprawomocnienia się postanowienia Sądu o nabyciu spadku.

W myśl art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu obowiązującym w 2021 r. – data powstania obowiązku podatkowego):
opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 oraz art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy:
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej:
- od kwoty do 10.278 zł – 3%,
- dla kwot w przedziale 10.278 a 20.556 zł – 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10.278 zł,
- dla kwot powyżej 20.556 zł – 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20.556 zł.(…)

Jak wynika z treści wniosku, postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu zakończyło się prawomocnym postanowieniem sądu z 10 czerwca 2021 roku.

Moment nabycia spadku zgodnie z powołanymi wyżej przepisami prawa jest wyznaczony przez datę śmierci spadkodawcy. To oznacza, że nabycie spadku po ojcu jest datowane na 26 marca 2006 roku. Zatem w przedmiotowej sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Tym samym nie może Pan skorzystać ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 4a znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, przewidzianego m.in. dla zstępnych spadkodawcy, gdyż przedmiotowe zwolnienie nie było uregulowane w ustawie w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., a właśnie te przepisy mają zastosowanie w analizowanej sprawie.

W związku z powyższym, w analizowanej sprawie, nabycie przez Pana tytułem spadku będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przewidzianych dla I grupy podatkowej. Powinien Pan złożyć w ciągu miesiąca od powstania obowiązku podatkowego (uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych i w zeznaniu tym wykazać nabyty w spadku majątek oraz jego wartość. Powyższego dokonuje się na druku zeznania podatkowego SD-3, którego wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068). Nie będzie Pan uprawniony do dokonania zgłoszenia nabytego w spadku majątku na formularzu SD-Z2, przeznaczonego wyłącznie do dokonywania zgłoszeń nabycia własności rzeczy i praw majątkowych, co do których możliwe jest zastosowanie zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów