Polski Ład: składka zdrowotna od prowadzonej firmy

Przeczytaj także: Polski Ład: odliczenie składki zdrowotnej od podatku już niemożliwe

Przypomnijmy, do końca 2021 r. podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy nie mogła być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W 2021 r. składka ta wynosiła 381,81 zł. Składkę należało przy tym płacić z każdej prowadzonej firmy (za wyjątkiem spółek kapitałowych). Jeżeli zatem dla przykładu przedsiębiorca miał firmę na własne nazwisko i dodatkowo był wspólnikiem spółki cywilnej, składkę opłacał w podwójnej wysokości. Wysokość składki była niezależna od rozmiaru prowadzonej firmy. Składka w jednej wysokości obowiązywała w całym roku kalendarzowym (a więc od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku).

Podatek liniowy, skala podatkowa, IP Box

Powyższy sposób liczenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej z prowadzonej firmy odszedł do lamusa z dniem 1 stycznia 2022 r. I tak dla przedsiębiorców opodatkowanych skalą podatkową, podatkiem liniowym czy korzystających z IP Box, został wprowadzony nowy rok składkowy, trwający od lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

To jednak nie jedyna zmiana w tym przypadku. Otóż wysokość składki dla powyższych przedsiębiorców wprawdzie nadal będzie wynosić 9% podstawy jej wymiaru (za wyjątkiem liniowców, gdzie składka będzie liczona w wysokości 4,9% podstawy jej wymiaru), jednakże zmieniają się istotnie zasady ustalania podstawy naliczenia tej składki.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej (w przypadku powyższej grupy przedsiębiorców) stanowi dochód z prowadzonej działalności gospodarczej ustalony – uwaga – za rok kalendarzowy (mimo że rok składkowy został przesunięty). Dochód ten przedsiębiorca ustala jako różnicę między osiągniętymi przychodami w myśl ustawy o podatku dochodowej od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, pomniejszoną o kwotę opłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

W trakcie roku przedsiębiorcy opodatkowani w powyższy sposób składkę zdrowotną będą ustalać w następujący sposób:

• w pierwszym miesiącu podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku składkowym dochód będzie ustalany w postaci różnicy pomiędzy osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania przychodu, która następnie zostanie pomniejszona o kwotę składek społecznych opłaconych w tym miesiącu (gdy te nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu),
• w kolejnych miesiącach dochód będzie ustalany jako różnica pomiędzy sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów poniesionych od początku roku, który to dochód następnie będzie pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek społecznych zapłaconych od początku roku a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach (o ile te nie trafiły do kosztów podatkowych).

Zakończenie roku i rozliczenie składki zdrowotnej

Po zakończeniu roku nastąpi roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Gdy suma wpłaconej składki za poszczególne miesiące roku kalendarzowego będzie wyższa od rocznej składki na to ubezpieczenie, ustalonej od rocznej podstawy, przedsiębiorca będzie uprawniony do uzyskania zwrotu nadpłaconej składki.

Składka zdrowotna dla przedsiębiorcy opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem ewidencjonowanym od 2022 r. opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy jej wymiaru. Tutaj wysokość zarówno miesięcznej jak i rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej zależy od wysokości firmowych przychodów oraz kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami składka zdrowotna ryczałtowca wyniesie 9% podstawy wymiaru tej daniny liczonej od:

• gdy jego roczne przychody nie przekroczą 60.000 zł: 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
• gdy jego roczne przychody będą wyższe niż 60.000 zł ale nie wyższe niż 300.000 zł: 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
• gdy jego roczne przychody będą wyższe niż 300.000 zł: 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zakończenie roku i rozliczenie składki zdrowotnej przez ryczałtowca

Także ryczałtowcy po zakończeniu roku będą musieli przeprowadzić rozliczenie roczne zapłaconych składek. Jeżeli okaże się, że suma miesięcznych składek będzie wyższa od składki ustalonej od podstawy rocznej, przedsiębiorca będzie uprawniony do uzyskania zwrotu nadpłaconej składki. Jeżeli zaś w rozliczeniu wyjdzie niedopłata, przedsiębiorca będzie musiał ją dopłacić w terminie płatności składek za miesiąc, w którym upływa termin złożenia w urzędzie skarbowym zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (czyli do 20 marca roku następującego po roku rozliczanym).

Składka zdrowotna przy karcie podatkowej

W przypadku przedsiębiorców korzystających z opodatkowania kartą podatkową, podstawę wymiaru składki zdrowotnej od 2022 r. stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku. Za styczeń 2022 r. i kolejne miesiące 2022 r. podstawa ta wynosi zatem 3 010 zł, zaś wyliczona od niej składka zdrowotna wynosi 270,90 zł (9% z 3 010 zł).

Jednoosobowe spółki z o.o. i spółki komandytowe

Pozostałe osoby prowadzące działalność, czyli m.in. wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o. czy wspólnicy spółek komandytowych, wspólnicy spółek jawnych objętych CIT, składkę zdrowotną za cały rok będą opłacać od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Krzysztof Skrzypek
Doradca podatkowy, nr wpisu 12444