Leasing samochodu osobowego w 2022 roku mniej popularny?

Przeczytaj także: Trudniejszy wykup prywatny samochodu leasingowanego w firmie od 2022 r.

Zmiana wprawdzie nie odnosi się wprost do samochodów osobowych, ale to w głównej mierze je dotyka. Ustawodawca już od pewnego czasu podkreśla, że samochód osobowy to w firmie luksus, za który przedsiębiorcy powinni płacić większą daninę i skutecznie realizuje ten właśnie cel.

Co już jest

I tak z jednej strony ustawy o podatku dochodowym zawierają ograniczenia w odpisach amortyzacyjnych takich składników majątku, które mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu (przy droższych samochodach). Ograniczają też prawo do zaliczania do kosztów podatkowych wydatków eksploatacyjnych ponoszonych na takie pojazdy (chyba że przedsiębiorca będzie prowadził dodatkową żmudną dokumentację, która udowodni fiskusowi, że samochód służy jedynie działalności gospodarczej, co jednak organy podatkowe będą mogły podważać), wydatków na ubezpieczenie samochodów, czy ograniczenia w zakresie rozliczania w kosztach płaconych czynszów leasingowych, najmu bądź dzierżawy.

Idąc dalej ustawodawca postanowił też, że nawet przy sprzedaży samochodu osobowego (środka trwałego) o znacznej wartości, do kosztów podatkowych nie trafi więcej niż kwota 150.000 zł (razem z odpisami amortyzacyjnymi; 225.000 zł w przypadku elektryków).

A co jeszcze będzie

Na tym niestety nie koniec. W 2022 roku dla przedsiębiorców zostaną wprowadzone kolejne ograniczenia. I o ile znowelizowane przepisy nie odnoszą się wprost do samochodów osobowych, to głównie je dotkną, bowiem to głównie w odniesieniu do nich podatnicy stosowali tę optymalizację podatkową w zakresie umów leasingu operacyjnego.

Jak działa taka optymalizacja obecnie? Przedsiębiorca bierze w leasing operacyjny samochód osobowy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z niską (na ogół 1%) ceną wykupu. Samochód ten w trakcie trwania umowy leasingu służy firmie, w związku z czym zarówno opłaty leasingowe jak i wydatki na jego bieżącą eksploatację (paliwo, serwis itp.) trafiają do kosztów podatkowych (w całości bądź części). Następnie po zakończeniu umowy leasingu samochód zostaje wykupiony od firmy leasingowej do majątku prywatnego przedsiębiorcy. Nie ma tutaj znaczenia, czy faktura za wykup jest wystawiona na dane prywatne przedsiębiorcy czy dane jego firmy. Skoro bowiem w chwili wykupu sam zainteresowany podjął decyzję, że samochód firmie służył już nie będzie, nie stawał się on majątkiem firmy. Dzięki temu po upływie co najmniej 6 miesięcy od wykupu pojazdu z leasingu przedsiębiorca może sprzedać pojazd bez podatków. Powyższe postępowanie potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych (np. interpretacja Dyrektora KIS z dnia 24.09.2021 r. nr 0115-KDIT3.4011.627.2021.1.JS, którą opisaliśmy w artykule Samochód w leasingu: wykup prywatny a faktura na firmę).

Auta takie nie są stare i na ogół o znacznej wartości, a co za tym idzie, przy ich sprzedaży przedsiębiorcy unikają zapłaty sporej daniny (zarówno podatku dochodowego jak i VAT). Dlatego też fiskus postanowił pozbawić podatników powyższej możliwości. W jaki sposób? W art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano pkt 19, zgodnie z którym do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1 (a więc umowy leasingu operacyjnego), przy czym przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Przekładając powyższe na prostszy język w przypadku zbycia składnika majątku ruchomego (w postaci np. samochodu osobowego), który wcześniej był wykorzystywany na podstawie umowy leasingu operacyjnego w działalności gospodarczej i rozliczany w kosztach podatkowych tej działalności, nie będzie już możliwości sprzedania go po upływie 6 miesięcy od wykupu z leasingu bez podatku nawet wówczas, gdy sprzedaż taka nastąpi w ramach majątku prywatnego. Aby nie płacić podatku od sprzedaży takiego składnika majątku, przedsiębiorca będzie zobowiązany odczekać okres 6 lat od dnia wycofania go z działalności (czyli de facto 6 lat od wykupu z leasingu chociaż to nie musi być regułą) - i dopiero wówczas będzie mógł go sprzedać.

Co przy tym niezwykle ważne – opisana zmiana dotknie nie tylko nowe umowy leasingowe, które zostaną zawarte po 31 grudnia 2021 r., ale również te wcześniejsze. Podatku będą mogli uniknąć jedynie ci, którzy zdążą z wykupem samochodu do końca 2021 r.