Ryczałt ewidencjonowany wyłącza uwzględnienie kosztów podatkowych

Przeczytaj także: Revenue manager czyli obsługa biura na ryczałcie ewidencjonowanym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej zamierza świadczyć w internecie usługi kulturalne polegające na wystawianiu autorskich pokazów/spektakli artystycznych (wiodące PKWiU 90; 90.01; 90.01.10; PKD 90.01.Z Działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych; 90.02.Z; 90.03.Z). W 2021 r. usługi te zamierza opodatkować ryczałtem ewidencjonowanym. Zadał pytanie, czy taka forma opodatkowania mu przysługuje oraz wg jakiej stawki ryczałt powinien płacić? Czy od uzyskanego przychodu (otrzymanego honorarium) może odliczyć 50% koszty autorskie? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pixabay.com

Działalność artystyczna na ryczałcie ewidencjonowanym

Obecnie nie ma już przeszkód aby artyści prowadzący działalność kulturową w postaci otwartej firmy rozliczali się na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego. Muszą jednak pamiętać, że ta forma opodatkowania wyklucza możliwość rozliczania kosztów podatkowych, w tym 50% kosztów autorskich.

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:
a. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Jak wynika z art. 22 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów, o których mowa w art. 14, nie mają zastosowania koszty uzyskania przychodów określone w ust. 9.

Oznacza to, że ustawodawca wykluczył możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do przychodów z działalności gospodarczej. Zatem, podatnicy osiągający przychody z działalności gospodarczej, nie mogą zastosować do tych przychodów tzw. 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy.

Stosownie do art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 1905 ze zm.) ustawa reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Przy czym, w myśl art. 4 ust. 1 pkt 12 tej ustawy, przez pozarolniczą działalność gospodarczą należy rozumieć pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa w spadku osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy o podatku dochodowym, z zastrzeżeniem ust. 1e i 1f, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej "spółką". Do przychodów przedsiębiorstwa w spadku nie stosuje się przepisu art. 12 ust. 10a.

Podkreślić jednak należy, że u osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą możliwość opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzależniona jest od niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 8 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1b, nie stosuje się do podatników:
1. opłacających podatek w formie karty podatkowej na zasadach określonych w rozdziale 3;
2. korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
3. osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a. prowadzenia aptek,
b. (uchylona),
c. działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
d. (uchylona),
e. (uchylona),
f. działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
4. wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;
5. podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
a. samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
b. w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
c. samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
– jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach;
d. (uchylony).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku - według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy, do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

Dokonany wybór formy opodatkowania, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również lat następnych, chyba że w kolejnych latach podatnik w terminie określonym w ust. 1 złoży oświadczenie w formie pisemnej właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania albo w terminie określonym w art. 29 ust. 1 złoży pisemny wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej albo oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym, w terminie określonym w art. 9a ust. 2 tej ustawy (art. 9 ust. 1b ww. ustawy)

Z kolei, jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. y) ww. ustawy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 15% przychodów ze świadczenia usług kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, pod pojęciem „działalności usługowej”, należy rozumieć pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. poz. 1676, z 2017 r. poz. 2453, z 2018 r. poz. 2440, z 2019 r. poz. 2554 oraz z 2020 r. poz. 556), z zastrzeżeniem pkt 2 i 3.

Należy zwrócić uwagę, że możliwość opłacania oraz wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług.

Stosownie natomiast do art. 12 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podatek zryczałtowany, o którym mowa w ust. 1, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

Powyższy przepis oznacza, że w przypadku wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, koszty uzyskania przychodów nie mogą być uwzględniane w podstawie opodatkowania. Domaganie się możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów oznacza de facto żądanie opodatkowania ryczałtem dochodu, a nie przychodu. Zasadą opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych znajdującą swój wyraz w art. 12 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne jest natomiast niemożność uwzględnienia przez podatników kosztów uzyskania przychodów. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą opodatkowania ryczałtowego jest to, iż koszty zostały już uwzględnione przez ustawodawcę w stawkach podatku. Zatem podatnicy, którzy wybierają opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mogą uwzględniać w podstawie opodatkowania kosztów uzyskania przychodów (w tym nie mogą stosować 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). (…)

Przenosząc powyższe na grunt omówionych uprzednio przepisów podatkowych wskazać należy, że skoro nie zaistniały przesłanki negatywne wykluczające możliwość zastosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i Wnioskodawca wybrał do działalności gospodarczej tę formę opodatkowania od 2021 roku, to przychody osiągane w ramach działalności gospodarczej ze świadczenia usług mieszczących się w zakresie grupowania PKWIU 90, 90.01., 90.01.10, będą mogły być opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych według stawki 15% przychodu.

Wnioskodawca nie może jednak od przychodów z działalności gospodarczej (które uzyskuje jako opisane we wniosku honoraria) odjąć 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak już wyjaśniono, zasadą opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wyrażoną w art. 12 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, jest bowiem opodatkowanie przychodu, bez możliwości uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów. Zatem Wnioskodawca nie może uwzględnić w podstawie opodatkowania kosztów uzyskania przychodów. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów