Zakupy z bezzwrotnej pożyczki z urzędu pracy w kosztach podatkowych

Przeczytaj także: Zwolnienie z opłacania składek ZUS od wynagrodzeń pracowników

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług gastronomicznych, jest mikroprzedsiębiorcą. W związku ze stanem pandemii w kraju skorzystał on z pomocy w ramach tzw. branżowych tarcz antykryzysowych 7.0 i 8.0. Pomoc ta to otrzymanie:
• bezzwrotnej dotacji z powiatowego urzędu pracy, pochodzącej ze środków Funduszu Pracy, na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w wysokości 5 000 zł, na podstawie art. 15 zze4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.) oraz na podstawie rozdziału 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 stycznia 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz. U. poz. 152),
• bezzwrotnej dotacji z powiatowego urzędu pracy, pochodzącej ze środków Funduszu Pracy, na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w wysokości 5 000 zł, na podstawie art. 15 zze4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.) oraz na podstawie rozdziału 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz. U. poz. 371).

Dotacje zostały wypłacone ze środków Funduszu Pracy i są one bezzwrotne pod warunkiem utrzymania firmy przez 3 miesiące od dnia ich udzielenia. Warunki te wnioskodawca spełni. Otrzymane dotacje nie stanowią przychodu podatkowego. Uzyskane pieniądze zostały wydane na bieżące potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej (zakupy towarów, opakowań, materiałów, usług zewnętrznych, ubezpieczeń, opłat bankowych itp.). Wszystkie wydatki miały związek z uzyskaniem, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychód z działalności gospodarczej.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy wydatki sfinansowane ze środków dotacji, otrzymanej na mocy art. 15 zze⁴ ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn. zm), stanowią koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o PDOF, a tym samym podlegają księgowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, wpływając na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm.): za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Analizując ww. przepis, można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem w momencie jego faktycznego uzyskania przez podatnika. Tym samym na gruncie ww. ustawy przychód powinien cechować się definitywnością i określonością. Zgodnie z takim podejściem – za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym może być uznany tylko definitywny, trwały i ostateczny (bezzwrotny) przyrost majątkowy.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, dlatego przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednak ciężar wykazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego powyżej przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Zgodnie z art. 15zzd ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19 starosta może, na podstawie umowy, udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

W myśl art. 15zzd ust. 2 omawianej ustawy, wniosek o pożyczkę mikroprzedsiębiorca składa do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na swoją siedzibę, po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.

Pożyczka może być udzielona do wysokości 5 000 zł (art. 15zzd ust. 3 ww. ustawy).

Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez …. (art. 15zzd ust. 4 ww. ustawy).

Stosownie do treści art. 15zzd ust. 5 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy, z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

Zgodnie z art. 15zzd ust. 7 ww. ustawy, pożyczka wraz z odsetkami podlega umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

Przychód z tytułu umorzenia pożyczki na zasadach, określonych w ust. 7, nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 15zzd ust. 10 ustawy).

W myśl art. 15zze4 ust. 15 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, przychód z tytułu udzielonej dotacji na zasadach określonych w ust. 1 oraz w przypadku, o którym mowa w ust. 13, nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wskazać należy, że koszty, które Wnioskodawca poniósł z otrzymanej pożyczki, na zasadach ogólnych mogą zostać zaliczone do podatkowych kosztów uzyskania przychodów (a więc w zakresie, w jakim zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i nie będą należeć do kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako niestanowiących podatkowych kosztów uzyskania przychodów).

Nie zmieni tego ewentualne umorzenie pożyczki na podstawie art. 15zzd ust. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Umorzenie to nie stanowi przychodu, co ustawodawca określił w art. 15zzd ust. 10 ww. ustawy.

Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika bowiem, aby koszty sfinansowane pożyczonymi środkami przestawały być kosztami uzyskania przychodów ze względu na umorzenie pożyczki.

W świetle art. 23 ust. 1 pkt 56 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29b, 46, 47a, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137.

Otrzymane dotacje zostały wypłacone ze środków Funduszu Pracy. Takie pochodzenie środków zostało wskazane w umowach dotacji na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, jak i art. 15 zze4 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842, z późn.zm).

Zatem dotacje pochodzące z Funduszu Pracy, nie korzystają ze zwolnienia w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to wyłączenie o którym mowa w art. art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje zastosowania, bowiem nie stanowią one przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 15zzd ust. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

W myśl art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą”, z zastrzeżeniem ust. 3, 5 i 5a, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544, z późn. zm.; dalej: rozporządzenie).

Stosownie do § 2 ust. 1 rozporządzenia, osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o których mowa w art. 24a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „ustawą o podatku dochodowym”, są obowiązane prowadzić księgę, z zastrzeżeniem ust. 2, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2.

Zawarte w załączniku Nr 1 do ww. rozporządzenia „Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów” określają, w jakich kolumnach należy wpisywać określone przychody i koszty. Co do zasady, w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należy ujmować jedynie te wartości, które wpływają na wysokość podstawy opodatkowania, co oznacza, że nie podlegają wpisowi do tej księgi przychody zwolnione z opodatkowania oraz sfinansowane z tych przychodów wydatki. Brak jest jednak przeszkód prawnych, aby – jeżeli taka jest decyzja podatnika – uwzględniać ww. wartości w kol. 17 „Uwagi” podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie bowiem z ww. objaśnieniami do księgi – w kolumnie 17 mogą być także ewidencjonowane przychody faktycznie przez podatnika otrzymane.

Reasumując - wydatki sfinansowane z bezzwrotnych pożyczek, o których mowa w art. 15zzd ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów – Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wykazał bowiem przesłanki wynikające z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, wydatki sfinansowane ze środków z dotacji, stanowią koszty uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym podlegają księgowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, wpływając na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów