Rewolucja w zmianie stawek amortyzacji środków trwałych?

Przeczytaj także: Stawki amortyzacji środków trwałych można zmieniać wstecz

Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w specjalnej strefie ekonomicznej. W toku tej działalności wprowadziła do stosownej ewidencji środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, które amortyzuje metodą liniową – z uwzględnieniem limitów stawek amortyzacyjnych wynikających z przepisów podatkowych, często też obniżając ich wysokość.

Spółka rozważa obniżenie stawek amortyzacyjnych dla wybranych lub wszystkich środków trwałych w odniesieniu do poprzednich lat podatkowych – z uwzględnieniem okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Stosując obniżone stawki amortyzacyjne nadal będzie ona dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Stawki amortyzacyjne zatem będą większe od 0% i nie wyższe niż stawki wynikające z przepisów podatkowych.

Zdaniem spółki, z brzmienia art. 16i ust. 5 zdanie 2 u.p.d.o.p. wynika, że podatnicy mogą zmieniać (obniżać) stawki amortyzacyjne:

• albo począwszy od miesiąca, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do Ewidencji,
• albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego, po roku podatkowym w którym nastąpiło wprowadzenie środka trwałego do Ewidencji.

Ustawodawca wyznaczył zatem tutaj „punkty w czasie”, od których można dokonywać zmiany stawek amortyzacyjnych, a więc momenty, od których zmiana tych stawek zaczyna odnosić skutki prawne. Prawodawca nie wskazał natomiast okresów, których zmiana stawek amortyzacji miałaby dotyczyć.

W związku z tym możliwość zmiany stawek amortyzacyjnych dotyczy przyszłych, jak i przeszłych rozliczeń podatkowych, w tym rozliczeń za wszystkie lata podatkowe wstecz, które nie uległy jeszcze przedawnieniu.


Poglądu tego nie podzielił jednak fiskus twierdząc, że z art. 16i ust 5 u.p.d.o.p. nie można wywodzić prawa do wstecznej zmiany wybranej w poprzednich latach stawki amortyzacji.

Sprawa trafiła do sądu, który przyznał rację skarżącej. WSA podkreślił, że ustawodawca zezwala na obniżanie bądź podwyższanie stawek amortyzacyjnych przez podatników stosujących metodę liniową (co wynika właśnie z art. 16i ust 5 u.p.d.o.p.), przy czym zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Sąd wskazał, że wobec nieprecyzyjnej redakcji tego przepisu uznać należy, że jego brzmienie pozwala podatnikom podatku dochodowego na zmianę stawek amortyzacyjnych w odniesieniu zarówno do przyszłych, jak i przeszłych rozliczeń podatkowych.

WSA podzielił zdanie skarżącej, że przytoczona regulacja wskazuje jedynie, że „punktem w czasie” w którym mogą zostać obniżone stawki amortyzacyjne jest: miesiąc wprowadzenia środka trwałego do ewidencji lub pierwszy miesiąc jakiegokolwiek następującego po nim roku podatkowego. Ustawodawca w przepisie tym użył przy tym konstrukcji językowej „Zmiany (..) dokonuje się począwszy od (.. .). albo od (... ).”, która wyraźnie wskazuje „na punkt w czasie”, od którego można dokonać przedmiotowej zmiany stawek. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN użyta w przepisie „Forma imiesłowowe niejako wzmacnia (doprecyzowuje) okolicznik czasu.” W związku z tym ustawodawca definitywnie zakreśla tutaj jedynie termin, od którego omawiane zmiany zaczynają odnosić skutki prawne a nie odnosi się do momentu, w którym podatnik jest uprawniony do "technicznej" zmiany stawek amortyzacyjnych (tj. w którym momencie można wprowadzić zmniejszenie stawek w księgach podatkowych podatnika) ani do tego czy zmiany tej można dokonać tylko na przyszłość (tj. tylko na przyszłe okresy rozliczeniowe).

Ustawodawca w przepisach dotyczących amortyzacji w żaden sposób nie odnosi się do "okresów", czyli przedziałów czasu których taka zmiana mogłaby dotyczyć. Dlatego sąd podkreślił, że przedmiotowej zmiany można dokonać zarówno „na bieżąco” - korygując stawki w odniesieniu do przyszłych okresów, jak i „wstecz” - za okresy wcześniejsze, z uwzględnieniem terminu przedawnienia.


Nadto należy pamiętać, że wsteczna zmiana stawek amortyzacji podatkowej, w istocie stanowi jedynie techniczne rozliczenie kosztu w czasie, które nie rzutuje wstecznie na treść obowiązków podatkowych. Nie spowoduje jednocześnie, że podatnicy uzyskają w rozliczeniu globalnym korzyści podatkowe, ponieważ górną granicą sumy odpisów amortyzacyjnych pozostaje wartość początkowa środka trwałego podlegającego amortyzacji.

Wyrok nie jest prawomocny.