Osoba niepełnosprawna nie płaci podatku PCC od zakupu samochodu

Przeczytaj także: PCC od zakupu samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Dnia 8 października 2020 r. wnioskodawca będący osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym zakupił za 43.000 zł samochód osobowy ze świadomością, że będzie jego jedynym użytkownikiem. Umowa została jednak sporządzona na niego oraz jego małżonkę na zasadzie wspólnoty małżeńskiej. Samochód został przy tym zarejestrowany wyłącznie na nazwisko wnioskodawcy jako jedynego właściciela. Żona złożyła pisemną rezygnację z korzystania z auta z uwagi na posiadanie własnego samochodu.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy przysługuje mu całkowite bądź częściowe zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy – podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Edler von Rabenstein - Fotolia.com

Niepełnosprawny nie płaci podatku od czynności cywilnoprawnych

Zakup samochodu osobowego z drugiej ręki przez osobę niepełnosprawną, dla jej użytku, jest zwolniony z PCC. Zwolnienie to nie przechodzi jednak na innych współwłaścicieli takiego pojazdu.Zakup samochodu osobowego z drugiej ręki przez osobę niepełnosprawną, dla jej użytku, jest zwolniony z PCC. Zwolnienie to nie przechodzi jednak na innych współwłaścicieli takiego pojazdu.

W myśl natomiast art. 4 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 ww. ustawy obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – stawki podatku od umowy sprzedaży wynoszą:
a. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
b. innych praw majątkowych – 1%.

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym. W przypadku gdy umowa sprzedaży zawierana jest przez współwłaścicieli, każdy z nich jest podatnikiem, na którym ciąży obowiązek zapłaty tego podatku.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których określone podmioty, będące stronami czynności cywilnoprawnych są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 8 pkt 6 tej ustawy – zwalnia się od podatku osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu.

Z powyższego przepisu wynika zatem m.in. zwolnienie podmiotowe z opodatkowania powyższym podatkiem dla osoby niepełnosprawnej, zaliczonej w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu, nabywającej na potrzeby własne samochód osobowy. A zatem wskazane zwolnienie dotyczy tylko i wyłącznie nabycia przez osoby zaliczone do grupy osób o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 573) i posiadające orzeczenie o niepełnosprawności wydane na podstawie przepisów tej ustawy lub w zgodzie z jej przepisami. Zwolnienie nie dotyczy osoby, która jest osobą pełnosprawną a która wraz z osobą niepełnosprawną nabywa samochód na współwłasność.

Ponadto przepis ten wymaga aby osoby niepełnosprawne nabyły na użytek własny sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.(…)

Na wstępie należy podkreślić, że niezależnie od tego, że samochód będzie wykorzystywany na potrzeby własne Wnioskodawcy, to zgodnie z zawartą 8 października 2020 r. umową, nabywcą samochodu osobowego jest także żona Wnioskodawcy. Nie zmieni tego również oświadczenie żony Wnioskodawcy o rezygnacji z użytkowania samochodu, źródło pochodzenia środków przeznaczonych na jego zakup czy dowód rejestracyjny wystawiony wyłącznie na Wnioskodawcę. Skoro umowa z 8 października 2020 r. została zawarta przez Wnioskodawcę i jego żonę, to małżonkowie nabyli samochód na współwłasność.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Przywołany przepis przesądza, że własność nie jest prawem jednopodmiotowym, gdyż może przysługiwać kilku osobom. Każdej z tych osób przysługują więc te same prawa związane z własnością.

Powyższe oznacza, że nabycie przez osobę niepełnosprawną na współwłasność z osobą niebędącą osobą niepełnosprawną samochodu osobowego nie oznacza, że w stosunku do osoby niepełnosprawnej nie znajdzie zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli spełnione zostały wszystkie warunki tego zwolnienia.

Przenosząc powyższe przepisy na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako osoba zaliczona do grupy osób o znacznym stopniu niepełnosprawności zawarł umowę sprzedaży, na podstawie której został współwłaścicielem samochodu osobowego. Samochód będzie przez Wnioskodawcę wykorzystywany na potrzeby własne. W stosunku do Wnioskodawcy, jako jednego z dwóch współwłaścicieli kupionego samochodu, zostały zatem spełnione obie przesłanki, o których mowa w art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nabywca, tj. Wnioskodawca posiada status osoby niepełnosprawnej wskazanej w tym przepisie oraz celem nabycia pojazdu są potrzeby własne Wnioskodawcy.

Reasumując, Wnioskodawcy z tytułu nabycia na współwłasność samochodu osobowego przysługuje zwolnienie, o którym mowa w art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że On spełnia warunki upoważniające go do skorzystania ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu samochodu osobowego na potrzeby własne.

Dodatkowo natomiast wyjaśnia się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawcy i nie ma zastosowania do drugiego współwłaściciela samochodu osobowego, tj. żony Wnioskodawcy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów