Opłata sądowa za pozew jest kosztem podatkowym

Przeczytaj także: Nieuczciwy sprzedawca a koszty uzyskania przychodu

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka – wnioskodawca, 25 marca 2020 r. wpłaciła na rzecz sądu opłatę sądową od pozwu o zapłatę w wysokości 105.106,00 zł. Zainteresowana, jako powódka zażądała od pozwanej (X) zapłaty za faktury zakupu na dostarczony beton X/XX.
Faktury za beton zostały wystawione w okresie 30.05.2018 r. – 31.07.2018 r., który został w całości zużyty przez spółkę do wykonania zleconej przez generalnego wykonawcę nawierzchni drogowej.

Wnioskodawca wystawił faktury sprzedaży na rzecz generalnego wykonawcy w 2018 r. Okazało się jednak, że beton dostarczony przez pozwaną (X) nie spełniał wymaganych norm zapisanych w umowie sprzedaży zawartej 4 kwietnia 2018 r. pomiędzy wnioskodawcą a pozwaną (X). Generalny wykonawca inwestycji wiosną 2019 r. zgłosił reklamację do spółki informując ją, że na nawierzchni drogowej budowanego obiektu wystąpiły złuszczenia. Na dzień składania wniosku, generalny wykonawca inwestycji nie sprecyzował jeszcze wszystkich wad i nie określił wartości napraw, gdyż z powyższym oczekuje do daty upływu gwarancji udzielonej przez wnioskodawcę.

Spółka zadała pytanie, czy poniesiona opłata sądowa stanowi koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1406 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Pakhnyushchyy - Fotolia.com

Sprawy sądowe w kosztach podatkowych firmy

Każdy poszkodowany ma prawo dochodzić swoich praw przed sądem. Jeżeli zaś powyższe dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej, koszty związane z takim postępowaniem sądowym, w tym opłata sądowa za złożony pozew, stanowią podatkowe koszty uzyskania przychodu danego podmiotu.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz to, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub że wydatek ten jest związany z konkretnym przedsięwzięciem gospodarczym.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 updop.

Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, iż wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. (…)

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy prawa podkreślić należy, iż kluczowym wymogiem kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie celowości poniesienia danego wydatku. Można mówić, że dany wydatek został poniesiony „w celu” osiągnięcia przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, gdy jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie lub też zwiększenie przychodów, bądź też ma na celu zachowanie albo zabezpieczeni źródła przychodów. W konsekwencji, możliwość zaliczania określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych, w tym znaczeniu, iż przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych, lub też będą zmierzać do zachowania źródła przychodów w niezmienionym stanie, albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

Wskazać należy, iż koszty poniesione na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej to wydatki związane z samym funkcjonowaniem podmiotu jako całości. Do kosztów podatkowych można zaliczyć te koszty zachowania i zabezpieczenia przychodów, które są wynikiem gospodarczych potrzeb źródła przychodów, związanych z jego eksploatacją w sferze materialnej i organizacyjnej, tak aby utrzymać ciągłość tego źródła przychodu w znaczeniu zapewnienia podatnikowi możności osiągania z niego trwale zysków. W konsekwencji koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to koszty ponoszone w celu utrzymania w sprawności źródła przychodów, jego zachowania i uchronienia tak, aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości. To także koszty ponoszone w celu podtrzymania istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięć, uczynienia źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność.

Oprócz powyższego należy mieć na uwadze, że dokonując rozpoznania kosztowego charakteru określonego wydatku podatnik musi badać nie tylko to, czy wydatek ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 updop), ale i to czy nie jest on objęty wyłączeniem z art. 16 ust. 1 ww. ustawy, co definitywnie pozbawia go charakteru kosztu podatkowego choćby nawet spełniał wprowadzone przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 updop, kryteria normatywne.

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że poniesione przez Wnioskodawcę wydatki tytułem opłaty sądowej w związku z jego pozwem w sprawie opisanej we wniosku, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotowy wydatek choć nie może być powiązany z konkretnym przychodem uzyskanym przez Wnioskodawcę niewątpliwie wiąże się jednak z prowadzoną działalnością i został poniesiony dla ochrony jego interesów – w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatek ten, nie został także wyłączony z kosztów podatkowych, na mocy art. 16 updop.

Należy zauważyć, że gdyby mieszanka betonowa dostarczona przez pozwaną Wnioskodawcy, spełniała określone umową i recepturą wymagania, wówczas nie doszłoby do powstania wady wykonanej przez Wnioskodawcę usługi budowlanej, a Generalny Wykonawca nie skorzystałby z przysługujących mu uprawnień i nie zgłosił reklamacji. Z tej też przyczyny Wnioskodawca licząc się z koniecznością poniesienia kosztów wynikających z ww. gwarancji, wystąpił z pozwem wobec podmiotu który dostarczył beton z czym wiązał się obowiązek poniesienia wskazanego we wniosku wydatku.

Zatem opłata sądowa, jaką uiścił Wnioskodawca w związku z wniesionym pozwem do Sądu poniesiona została w celu ochrony interesów Wnioskodawcy.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów