Organizacja targów bez podatku u źródła

Przeczytaj także: Podatek u źródła może być kosztem podatkowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W celu promocji swoich produktów oraz poszerzenia rynku zbytu, spółka z o.o. prowadzi działania promocyjne w ramach których m.in. bierze udział zagranicznych targach branżowych. W tym celu spółka nabywa od zagranicznych podmiotów szereg usług związanych z przygotowaniem i obsługą jej stanowiska, takie jak:
1. wynajem powierzchni targowej,
2. wynajem mebli do stoiska (stoły, krzesła, wieszaki, szafki itp.),
3. wynajem sprzętu elektronicznego niezbędnego do obsługi stoiska (np. sprzęt audio, telewizory, skanery),
4. zaprojektowanie, wykonanie i organizacja stoiska targowego, w tym jego montaż i demontaż,
5. wynajem gniazdek elektrycznych i lamp,
6. zakup mediów: prąd i internet,
7. zakup usługi sprzątania, złożenia i rozłożenia stoiska,
8. zakup usługi wpisu do katalogu targów, w tym katalogu internetowego,
9. wynajem ścianek i tablic,
10. wynajem kabiny targowej,
11. wynajem wykładzin, dywanów, mat,
12. zakup usług umieszczenia na stoisku loga, grafik, oklejanie stoiska materiałami reklamowymi,
13. wynajem parkingu,
14. ubezpieczenie stoiska.

Powyższe usługi spółka nabywa wyłącznie w celu organizacji targów, od jednego podmiotu – organizatora targów, bądź kilku, gdy organizator nie zapewnia pełnego wachlarza wskazanych usług. Na ogół są to usługodawcy wskazani przez organizatora. Poszczególni usługodawcy następnie wystawiają faktury na rzecz spółki. Wszystkie tak nabyte świadczenia służą wyłącznie organizacji stanowiska targowego spółki.

Wnioskodawca otrzymuje trzy rodzaje faktur:
a. faktury, na których wskazana jest jedna pozycja, opisana np. jako „opłata za udział w targach”, „usługa targowa” lub „wynajem miejsca wystawienniczego”,
b. faktury, na których znajduje się kilka pozycji, tj. wyszczególnione świadczenia lub usługi (wskazane w pozycjach 1-14 stanu faktycznego) - składają się one w rzeczywistości na usługę targową, wszystkie świadczone są przez jednego kontrahenta,
c. faktury odnoszące się do jednych targów (jednego wydarzenia), wystawione przez różnych kontrahentów wykonujących różne świadczenia (związane z targami).

Spółka zadała pytanie, czy tak nabywane usługi od podmiotów zagranicznych będą obarczone podatkiem u źródła? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(…) Zdaniem Spółki, płatności dokonywane na rzecz nierezydentów związane z uczestnictwem Wnioskodawcy w targach zagranicznych nie są wypłatami z tytułów wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, w związku z czym nie podlegają one poborowi zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych. Świadczenia wykonywane na rzecz Spółki nie są także świadczeniami o charakterze podobnym do czynności wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, w szczególności do usług reklamowych. Opłaty za usługi związane z targami nie są także dla zagranicznego kontrahenta przychodami z tytułu użytkowania urządzenia handlowego.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pattilabelle - Fotolia.com

Targi branżowe w podatku u źródła

Kompleksowe usługi nabywane w związku z organizacją targów dla danej spółki nie podlegają podatkowi u źródła, gdy świadczy je podmiot zagraniczny. Jest tak zarówno wówczas, gdy wszystkie usługi z tym związane świadczy bezpośrednio organizator targów jak i kilka podmiotów. Dla spółki - nabywcy, w dalszym ciągu jest to bowiem usługa kompleksowa organizacji targów.

Powyższa regulacja odnosi się do ogólnej zasady dotyczącej ograniczonego obowiązku podatkowego. W jej myśl państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jego rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła. Opodatkowaniu w danym państwie podlegać będą dochody, które w państwie tym powstały, niezależnie od miejsca lokalizacji siedziby danego podmiotu.

W odniesieniu do niektórych dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku od tych dochodów spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego dochodu - działa on w charakterze płatnika podatku.

Podlegające opodatkowaniu rodzaje należności zostały określone m.in. w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT. Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT, przychodów:
1. z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
2a. z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze
- ustala się w wysokości 20% przychodów.

Powyższe przepisy - zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy o CIT - stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwoty 2.000.000 zł na rzecz tego samego podatnika, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e ustawy o CIT. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: „UPO”) albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub UPO, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika.

Mając na uwadze brzmienie przytoczonych regulacji, raz jeszcze zaznaczyć należy, że zryczałtowanemu podatkowi podlegają m.in. usługi wskazane w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT. Aby zatem usługi targowe nabywane przez Wnioskodawcę objęte były obowiązkiem poboru zryczałtowanego podatku, powinno dać się je zakwalifikować do któregokolwiek ze świadczeń wskazanych w powyższych artykułach, ponieważ - co wynika z ustawy, ale także literatury i orzecznictwa - rodzaj świadczeń podlegających zryczałtowanemu podatkowi powinien wynikać wprost z ustawy. W ocenie Spółki świadczeniami, do których potencjalnie zakwalifikowane mogłyby zostać nabywane przez nią usługi targowe, są wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT usługi reklamowe (lub usługi o podobnym charakterze) oraz wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychody z tytułu użytkowania urządzenia handlowego.

W ocenie Spółki jednak, świadczonych na jej rzecz usług związanych z targami nie można przypisać do żadnej z tych kategorii, w związku z czym nie podlegają one obowiązkowi poboru zryczałtowanego podatku.

W odniesieniu do definicji reklamy - zgodnie z orzecznictwem oraz stanowiskami organów interpretacyjnych - pod uwagę należy wziąć przede wszystkim jej słownikowe znaczenie. Reklama - zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/) - to działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług, plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi. Natomiast pojęcie „reklama” wg Słownika języka polskiego pod red. M. Szymczyka (Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002 r.) oznacza rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, wartości, miejscach i możliwościach nabycia, chwalenie kogoś, zalecanie czegoś przez prasę, radio, telewizję i inne podobne środki, np. plakaty, napisy i ogłoszenia służące temu celowi.

Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, przy wykładni przepisów ustawy dotyczących reklamy przeważa wykładnia gramatyczna. W wyroku z 12 czerwca 1997 r. o sygn. I SA/Ka 192-193/97 Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że reklama to działanie mające kształtować popyt poprzez poszerzenie wiedzy przyszłych nabywców o towarach w celu zachęcenia ich do nabycia towarów od tego właśnie a nie innego podmiotu gospodarczego. Reklama musi zawierać elementy wartościujące towar lub zachęcające do jego kupna, a za reklamę należy uznać wszystko, co zawiera informacje, które nie są niezbędne do zawarcia umowy (I. Konieczna, J. Ruszyński, Problematyka kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnym w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Poznań 1997, s. 29-30). Powyższe wskazane zostało przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB1-1.4010.81.2020.2.ŚS z 15 maja 2020 r.

Według J. Kamińskiego i W. Maruchina za reklamę należy uznać wszystko to, co zawiera informacje dodatkowe, które nie są niezbędne do złożenia oferty czy zawarcia umowy (J. Kamiński, W. Maruchin, Ustawa o VAT. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 1996, s. 52-53). Natomiast autorzy „Komentarza do podatku dochodowego od osób prawnych” B. Brzeziński i M. Kalinowski (B. Brzeziński, M. Kalinowski, Komentarz do podatku dochodowego od osób prawnych, Warszawa 1996, s. 143-144) uznają za reklamę działania, których celem jest kształtowanie popytu poprzez poszerzenie wiedzy przyszłych nabywców o towarach bądź usługach, ich cechach i przeznaczeniu w celu zachęcenia ich do nabywania towarów bądź usług od tego właśnie a nie innego podmiotu gospodarczego. Technicznym sposobem reklamy może być ogłoszenie prasowe, radiowe lub telewizyjne, a także plakat czy afisz stały, a ponadto rozsyłanie folderów i innych informacji handlowych nabywcom. Nie znaczy to jednak, że tylko te media mogą być wykorzystane do rozpowszechniania informacji i reklamy. Powyższe wskazane zostało przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-1.4010.433.2019.2.AT z 2 grudnia 2019 r.

Z kolei pod pojęciem usług reklamowych rozumie się wszelką działalność promocyjną, w wyniku której lub w trakcie której następuje przekazywanie treści mających za zadanie informować o istnieniu lub cechach oferowanych towarów lub usług w celu zwiększenia sprzedaży tych produktów.

Usługi reklamowe mogą być wykonywane zarówno przez podmioty, które profesjonalnie zajmują się świadczeniem usług reklamowych, jak i podmioty, dla których wykonanie usługi reklamowej nie jest realizowane w ramach ich podstawowej działalności gospodarczej.

Natomiast „Mały słownik języka polskiego” definiuje marketing jako działalność gospodarczą polegającą na badaniu rynku, tworzeniu i utrzymywaniu popytu, ustalaniu cen, form sprzedaży, reklamie, itp. (Mały słownik języka polskiego, (red.) E. Sobol, Warszawa 1997, s. 420). Z przedstawionej definicji jednoznacznie wynika, że działania marketingowe obejmują bardzo szerokie spektrum działań począwszy od badań rynku, a skończywszy na reklamie. Potwierdzenie tego stanowiska można znaleźć w orzecznictwie sądów administracyjnych.

WSA w Warszawie w wyroku z 18 czerwca 2010 r. sygn. akt VIII SA/Wa 204/10 stwierdził, że usługi marketingowe rozumieć należy szeroko, jako działania związane ze sprzedażą, dystrybucją, reklamą czy badaniem rynku. Marketing określa i kształtuje produkt z punktu widzenia potrzeb nabywców dla utrzymywania popytu.

Mając na uwadze powyższe rozważania, wskazać należy, że usługi nabywane od zagranicznych kontrahentów polegają w gruncie rzeczy na przygotowaniu i udostępnieniu Wnioskodawcy stoiska na danych targach. Sam zaś udział Spółki w targach nakierowany jest na prezentację swoich produktów wobec potencjalnych nabywców. W tak przedstawionej sytuacji, w ocenie Wnioskodawcy, nie mamy do czynienia z usługami reklamowymi, co znajduje odzwierciedlenie np. w interpretacji 0111-KDIB1-1.4010.81.2020.2.ŚS z 15 maja 2020 r., gdzie Organ potwierdził stanowisko zajęte przez Wnioskodawcę, wskazujące, że „Odnosząc więc powołane wcześniej przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że Usługi o których mowa, tj. usługi, których istota sprowadza się do zapewnienia możliwości udziału Wnioskodawcy w targach, nie stanowią usług reklamowych, ani usług o podobnym charakterze. Innymi słowy, istota Usług nabywanych przez Wnioskodawcę od Organizatorów targów nie polega na reklamie, lecz na zapewnieniu Wnioskodawcy możliwości wzięcia udziału w określonym wydarzeniu (targach), dzięki któremu to sam Wnioskodawca, jako jego uczestnik, może prezentować świadczone przez siebie usługi”.