Spółka jawna: usługi od firmy wspólnika w kosztach podatkowych

Przeczytaj także: Zaliczenie do kosztów podatkowych wartości pracy własnej wspólnika spółki osobowej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni jest obecnie wspólnikiem spółki jawnej (jej wyłącznymi wspólnikami są osoby fizyczne, spółka nie podlega pod CIT). Z tego tytułu rozlicza podatek liniowy. W przyszłości zamierza otworzyć również działalność gospodarczą na własne imię i nazwisko. W ramach swojej firmy będzie świadczyć usługi na rzecz spółki jawnej, w której jest wspólnikiem, na podstawie zawartej umowy o współpracy.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy wystawiając fakturę za świadczone usługi z indywidualnej działalności gospodarczej dla spółki jawnej, w której jest jednym ze wspólników, będzie mogła w proporcji do posiadanych udziałów uwzględnić koszt z niej wynikający w rozliczeniu swojego podatku w spółce jawnej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Na wstępie zaznacza się, że z dniem 1 stycznia 2021 r. nastąpiły zmiany w opodatkowaniu spółek jawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka jawna, po spełnieniu określonych niżej przesłanek, staje się bowiem podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Powyższe jest konsekwencją nowelizacji ustaw z zakresu podatków dochodowych (ustawą z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020, poz. 2123)).

Zgodnie z art. 5a pkt 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną – oznacza to spółkę inną niż w pkt 28.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. apops - Fotolia.com

Wspólnik może świadczyć usługi dla spółki osobowej

Wspólnik prowadzący odrębną działalność gospodarczą oraz spółka jawna, której jest on wspólnikiem, to dwa odrębne podmioty gospodarcze. Podmioty te mogą sprzedawać na swoją rzecz towary i usługi, a te będą trafiać do kosztów podatkowych nabywcy (nawet w części przypadającej na takiego wspólnika).

W myśl natomiast art. 5a pkt 28 ww. ustawy, w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit a) powołanej ustawy z dnia 28 listopada 2020 r., ilekroć w ustawie jest mowa o spółce – oznacza to:
a. spółkę posiadającą osobowość prawną, w tym także spółkę zawiązaną na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE) (Dz. Urz. WE L 294 z 10.11.2001, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 251),
b. spółkę kapitałową w organizacji,
c. spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d. spółkę niemającą osobowości prawnej mającą siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa jest traktowana jak osoba prawna i podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
e. spółkę jawną będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Stosownie do treści ˗ obowiązującego od 1 stycznia 2021 r. ˗ art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U z 2020 r., poz. 1406, z późn. zm.) przepisy ustawy mają również zastosowanie do spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne (…).

W złożonym uzupełnieniu poinformowano, że wspólnikami wskazanej we wniosku spółki jawnej są wyłącznie osoby fizyczne.

Z tego też względu, określając, czy Wnioskodawczyni będzie mogła w proporcji do posiadanych udziałów uwzględnić wskazany we wniosku koszt w rozliczeniu swojego podatku w spółce jawnej, należy wskazać, że w myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowoskutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła przychodu. Kosztami uzyskania przychodów są koszty związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że Podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

W świetle powyższego uregulowania, jeżeli wydatek nie jest objęty katalogiem wydatków wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów i jednocześnie istnieje wskazany powyżej związek przyczynowy między poniesionym wydatkiem a przychodem – wydatek taki stanowi koszt uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 wskazanej wyżej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną ˗ także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; kosztem uzyskania przychodów jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną ˗ także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki, należne z tytułów określonych w art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, 8 i 9 lub z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. z 2018 r. poz. 1244), z zastrzeżeniem pkt 55 i art. 22 ust. 6ba;(…)

Z powyższego względu należy wskazać, że w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy).

Stosownie do treści art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1526, z późn. zm.), spółka osobowa – to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo˗akcyjna.

Zgodnie z treścią art. 22 § 1 przywołanej ustawy, Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. W paragrafie 2 tego artykułu (22 § 2 Kodeksu spółek handlowych) wskazano, że każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31.

Z powyższego przepisu wynika, że spółka jawna jest osobową spółką prawa handlowego i tym samym nie posiada osobowości prawnej. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników tejże spółki. Spółka jawna nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody osób fizycznych. Na gruncie przepisów omawianej ustawy spółka jawna stanowi natomiast jedną z form organizacyjnych, za pośrednictwem której osoby fizyczne prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tego względu uzyskane przez spółkę nie będącą osobą prawną przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów nadal podlegają rozliczeniu u jej wspólników, proporcjonalnie do ich udziałów w spółce. Natomiast dochód osiągnięty z tytułu udziału w spółce jawnej stanowi dla jej wspólników ˗ osób fizycznych, dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu według zasad przewidzianych dla tego źródła.

Wskazać należy, że w sytuacji, gdy jeden ze wspólników będący wspólnikiem spółki jawnej świadczy usługi dla tej spółki, jako odrębny podmiot prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek, to transakcje zawierane z rzeczoną spółką następują w oparciu o stosunek prawny łączący dwa odrębne podmioty gospodarcze. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują ograniczenia w zakresie możliwości zawierania umów między odrębnymi podmiotami gospodarczymi, w których ta sama osoba fizyczna prowadząca indywidualną działalność gospodarczą świadczy usługi na rzecz spółki jawnej, w której jest również wspólnikiem. Sam fakt, że wspólnikiem spółki jawnej jest ta sama osoba, która świadczy usługi na rzecz spółki, nie stanowi przeszkody do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wspólników spółki jawnej wydatków na nabycie usług od wspólnika, świadczonych przez niego w ramach prowadzonej odrębnie indywidualnej działalności.

W rozpatrywanej sprawie ˗ stosownie do zawartego we wniosku wskazania ˗ świadczenie przez Wnioskodawczynię usług nastąpi na podstawie zawartej umowy o współpracę, łączącej dwa odrębne podmioty gospodarcze − Wnioskodawczynię (jako osobę prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą) oraz spółkę jawną. Zatem, planowane wykonywanie usług w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie może zostać uznane za pracę własną w rozumieniu przepisu art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że wydatki spółki jawnej na nabycie usług świadczonych przez Wnioskodawczynię w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej będą stanowiły koszty uzyskania przychodów tej spółki, a zatem Wnioskodawczyni, jako wspólnik spółki jawnej, będzie mogła zaklasyfikować je jako koszt podatkowy, proporcjonalnie do udziału w zysku tej spółki (wzgląd na treść art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Innymi słowy, wydatki poniesione przez spółkę jawną na wypłatę Wnioskodawczyni wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług, będą stanowiły dla Wnioskodawczyni − jako wspólniczki – koszt uzyskania przychodu z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej, proporcjonalnie do posiadanego przez Nią udziału w zysku określonego w umowie spółki. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów