Środki transportu: Rolnik zapłaci VAT od kombajnu z UE

Przeczytaj także: VAT-23 tylko na środki transportu

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne i z tego tytułu rozlicza podatek VAT. w maju 2020 r. zakupił używany kombajn zbożowy wraz z hederem od kontrahenta unijnego z Niemiec. Zakup nastąpił z VAT-em 0% jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru. Kombajn został uznany za środek trwały gospodarstwa. Kombajn został wyprodukowany w 1997 r. Wnioskodawca nie wie, kiedy został wydany pierwszemu nabywcy. Kombajn nie posiada licznika przejechanych kilometrów, a jedynie licznik przepracowanych godzin pracy oraz skoszonych hektarów zboża (obydwa wskazują wartości powyżej 2 tys. )

Kombajn zbożowy jest maszyną rolniczą niepodlegającą rejestracji. Posiada jednak własny silnik i napęd. Nieodłącznym elementem kombajnu jest jego heder, który na czas transportu podlega zdemontowaniu i jest przewożony na specjalnym wózku.

Kombajn będzie przez wnioskodawcę używany do zbioru płodów rolnych z własnego gospodarstwa. Wnioskodawca zadał pytanie, czy kombajn zbożowy podlega obowiązkowi zapłaty VAT na zasadach szczególnych przewidzianych dla środków transportu zgodnie z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy, skoro nie służy do transportu, o czym świadczy również fakt braku licznika przejechanych kilometrów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przepis art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy – przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy – przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że:
1. nabywcą towarów jest:
a. podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,
b. osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. A
− z zastrzeżeniem art. 10;
2. dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy ‒ podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Stosownie do art. 25 ust. 1 ustawy – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu.
Potraktowanie danej czynności jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zawsze wymaga spełnienia dwóch podstawowych warunków:
• po pierwsze podmiot z jednego państwa członkowskiego musi nabyć prawo do rozporządzania towarami jak właściciel; zatem na rzecz tego podmiotu musi być dokonana dostawa;
• po drugie po nabyciu towary są przemieszczane na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo wysyłki, przy czym pozostaje bez znaczenia kto faktycznie przewozi towar i na czyje zlecenie jest to czynione, gdyż towary w wyniku dokonanej dostawy mogą być wysyłane lub transportowane przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, opodatkowaniu podlega czynność nabycia towarów. Należny podatek rozliczany jest przez nabywcę towaru w państwie, do którego następuje dostawa towarów. Transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów towarzyszy zawsze lustrzana czynność, wykonywana przez drugą stronę transakcji, tj. dostawa towarów (co do zasady mająca charakter dostawy wewnątrzwspólnotowej).

Zatem transakcja może zostać uznana za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów pod warunkiem, że nabywcą tych towarów jest podatnik, o którym mowa w art. 15 lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, natomiast dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 lub podatnikiem podatku od wartości dodanej. W sytuacji gdy spełnione zostaną powyższe warunki transakcję uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy. (…)

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że transakcja zakupu kombajnu spełniła warunki do uznania jej za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w rozumieniu art. 9 ustawy. Oznacza to, że Wnioskodawca był zobowiązany do rozliczenia podatku należnego z tego tytułu.

Zgodnie z art. 103 ust. 3 ustawy – w przypadku, o którym mowa w art. 99 ust. 10, podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego.

Przepis ust. 3 stosuje się również w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu lub innych środków transportu, od których podatek jest rozliczany zgodnie z art. 99 ust. 1-3 lub 8, jeżeli środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju (art. 103 ust. 4 ustawy).

Stosownie do art. 103 ust. 5 ustawy – w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, podatnicy są obowiązani przedłożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgodnie z ustalonym wzorem informację o nabywanych środkach transportu. Do informacji dołącza się kopię faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika.

Wymienione przepisy ustawy zobowiązują podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu do przedłożenia naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o takim nabyciu oraz do zapłaty podatku z tego tytułu. Przy czym informacja i zapłata podatku dotyczy zarówno „nowych środków transportu” jak i „innych środków transportu”.

Pojęcie nowego środka transportu zostało zdefiniowane w treści art. 2 pkt 10 lit. a ustawy, gdzie stwierdza się, że przez nowy środek transportu rozumie się przeznaczone do transportu osób lub towarów pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

Powołując się na definicję zawartą w ww. przepisie ustawy, za „nowe środki transportu” mogą być uznane pojazdy lądowe przeznaczone do transportu osób lub towarów, które spełniają określone warunki dotyczące mocy silnika bądź jego pojemności skokowej oraz dotyczące dotychczasowej długości ich używania (mierzonej czasem używania oraz przebiegiem).

Natomiast przez „inne środki transportu”, o których mowa w art. 103 ust. 4 ustawy należy rozumieć środki transportu tożsame z nowymi, jednak nie spełniające warunku uznania ich za „nowe środki transportu” w postaci przebiegu lub okresu, który upłynął od dopuszczenia ich do użytku.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że z chwilą przystąpienia do Unii Europejskiej państwa członkowskie zobowiązały się do wykonywania i stosowania prawa wspólnotowego. Treść przepisu art. 249 Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2, z późn. zm.) brzmi: „W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i Komisja uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają zalecenia i opinie. Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Decyzja wiąże w całości adresatów, do których jest kierowana. Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej”.

I tak, w myśl art. 38 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1, z późn. zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem 282/2011 – „środek transportu”, o którym mowa w art. 56 oraz w art. 59 akapit pierwszy lit. g) dyrektywy 2006/112/WE, obejmuje pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania lub pchania przez pojazdy, i zasadniczo zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu.

Przepis art. 38 ust. 2 rozporządzenia 282/2011 zawiera niewyłączną, przykładową listę środków transportu i zgodnie z tym przepisem – środki transportu, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności następujące pojazdy:
a. pojazdy lądowe, takie jak samochody, motocykle, rowery, trójkołowce oraz pojazdy turystyczne;
b. przyczepy i naczepy;
c. wagony kolejowe;
d. statki;
e. statki powietrzne;
f. pojazdy dostosowane specjalnie do przewozu osób chorych lub rannych;
g. ciągniki i inne pojazdy rolnicze;
h. pojazdy o napędzie mechanicznym lub elektrycznym przeznaczone dla osób niepełnosprawnych.

Stosownie do art. 38 ust. 3 rozporządzenia 282/2011 – środkami transportu, o których mowa w ust. 1, nie są pojazdy trwale unieruchomione ani kontenery.

Analiza regulacji art. 38 rozporządzenia 282/2011 wskazuje, że elementem przesądzającym o uznaniu danego pojazdu za środek transportu jest jego przeznaczenie, tzn. przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. Użyty w definicji „środka transportu” zwrot dotyczący przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, dotyczy zarówno pojazdów, jak i innego rodzaju wyposażenia i urządzeń.

Kombajn nie jest wprost wymieniony w art. 38 ust. 2 rozporządzenia 282/2011. Zdaniem tutejszego organu należy zwrócić się do definicji określonej w ustępie 1 tego artykułu. Główną cechą tej definicji jest to, że pojazdy muszą być przeznaczone do transportu osób lub rzeczy z jednego miejsca do drugiego. Jedynymi pojazdami wykluczonymi przez pkt 3 tego samego artykułu są te, które są trwale unieruchomione oraz kontenery. Należy zwrócić uwagę, że zadaniem kombajnu – który niewątpliwie jest pojazdem rolniczym – jest zbieranie płodów rolnych i w swojej budowie posiada on zbiornik na zboże, który może zostać opróżniony po jego zapełnieniu. Zatem zboże, które znajduje się w tym zbiorniku jest – przez jakiś czas (dłuższy bądź krótszy) – transportowane przez kombajn. Z uwagi na powyższe kombajn powinien być postrzegany, jako pojazd zaprojektowany i faktycznie nadający się do transportu rzeczy (zboża). Z uwagi na to, że nie ma żadnych innych warunków określonych w dyrektywie VAT ani w rozporządzeniu wykonawczym 282/2011, a kombajn – jego konstrukcja pozwala na transport rzeczy (zboża), odpowiada zatem definicji środków transportu określonej w art. 38 ust. 1 rozporządzenia 282/2011.

Kombajn w swojej budowie – jak to już zostało wyżej wskazane – ma zbiornik, w którym zboże jest transportowane do momentu jego opróżnienia. Zatem kombajn został zaprojektowany m.in. do transportu zboża. Przy czym nie ma znaczenia czy kombajn dokonuje transportu zboża na krótkim czy długim dystansie. Jedynym warunkiem jest to, że ma on być przeznaczony do przewozu zboża.

Należy zatem stwierdzić, że kombajn jest uznawany za środek transportu w rozumieniu dyrektywy 2006/112/WE, ponieważ spełnia definicję określoną w art. 38 ust. 1 rozporządzenia 282/2011, jako zaprojektowany do transportu rzeczy (zboża).

Wobec powyższego, w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem kombajnu Wnioskodawca był zobowiązany do zapłaty podatku VAT (rozliczenia) na zasadach szczególnych przewidzianych dla środków transportu, w terminie wynikającym z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy.

Reasumując, omawiana maszyna, tj. kombajn zbożowy podlega obowiązkowi zapłaty VAT na zasadach szczególnych przewidzianych dla środków transportu zgodnie z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów