Brak NIP na paragonie fiskalnym nie jest oczywistą omyłką

Przeczytaj także: Korekta błędnej sprzedaży na kasie fiskalnej on-line

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka sprzedaje swoje towary m.in. przez platformy internetowe. Klienci (będący czynnymi podatnikami VAT) dokonując na nich zakupu czasami zapominają zaznaczyć, że chcą mieć wystawioną fakturę i nie podają swojego NIP, co skutkuje wystawieniem do transakcji przez spółkę paragonu fiskalnego bez NIP nabywcy.

Swój błąd kupujący często uzmysławia sobie już po otrzymaniu towaru z paragonem. Wówczas to chce odesłać paragon z żądaniem wystawienia w jego miejsce faktury.

Spółka wyjaśniła, że zwrotowi paragonu nie towarzyszy tutaj fizyczny zwrot towaru. Nabywca żąda wystawienia do takiego zakupu faktury z jego NIP.

Spółka zadała pytanie, czy możliwe jest skorygowanie obrotu zaewidencjonowanego na kasie fiskalnej o wartość ww. paragonu a następnie wystawienie faktury o takiej samej wartości, do tej samej transakcji? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Andrey Popov - Fotolia.com

Ewidencja oczywistych omyłek nie dla braku NIP na paragonie

Jeżeli paragon nie zawiera NIP nabywcy, to brak jest podstaw do wystawienia do niego faktury z NIP. Nabywca bowiem już na etapie zakupu powinien określić czy dokonuje go prywatnie czy na potrzeby firmy - co w tym ostatnim przypadku wiąże się z podaniem NIP sprzedawcy zanim ten wystawi dowód sprzedaży. Braku NIP nie można traktować jako oczywistej omyłki, która uprawniałaby do ujęcia paragonu bez NIP w odpowiedniej ewidencji i skorygowania podstawy opodatkowania.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy – przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Stosownie do art. 111 ust. 1b ustawy, w ewidencji, o której mowa w ust. 1, wykazuje się dane o sprzedaży, zawarte w dokumentach wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących, w tym określające przedmiot opodatkowania, wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego oraz dane służące identyfikacji poszczególnych sprzedaży, w tym numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo podatku od wartości dodanej.

W myśl art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy, podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży.

Z przepisu art. 111 ust. 1 ustawy wynika, że podatnicy, wobec których powstał obowiązek w zakresie stosowania kas rejestrujących, są obowiązani za pośrednictwem tych urządzeń ewidencjonować obrót i kwoty podatku należnego.

Sposób prowadzenia przez podatników ewidencji oraz warunki używania kas rejestrujących określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U., poz. 816, z późn. zm.) zwanego dalej „rozporządzeniem”.

Przez paragon fiskalny albo fakturę rozumie się dokument fiskalny wystawiany przy użyciu kasy dla nabywcy, potwierdzający dokonanie sprzedaży (§ 2 pkt 16 rozporządzenia).

W myśl § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia podatnicy, prowadząc ewidencję wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności, z zastrzeżeniem § 12.

Przepis § 25 ust. 1 rozporządzenia określa jakie elementy zawiera paragon fiskalny w przypadku prowadzenia przez podatnika ewidencji przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.

Jak wynika z § 3 ust. 4 rozporządzenia w przypadku wystąpienia oczywistej pomyłki w ewidencji podatnik dokonuje niezwłocznie jej korekty przez ujęcie w odrębnej ewidencji:
1. błędnie zaewidencjonowanej sprzedaży (wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku należnego);
2. krótkiego opisu przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki oraz dołączenie oryginału paragonu fiskalnego potwierdzającego dokonanie sprzedaży, przy której nastąpiła oczywista pomyłka.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, podatnik ewidencjonuje przy użyciu kasy sprzedaż w prawidłowej wysokości (§ 3 ust. 5 rozporządzenia).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118
– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zgodnie z brzmieniem art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać m.in.:
1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem (…).

Art. 106g ust. 1 ustawy stanowi, że faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Stosownie do art. 106h ust. 1 ustawy w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż.

Na mocy art. 106h ust. 2 ustawy przepis ust. 1 nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą wystawianą przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w przypadkach gdy wartość sprzedaży i kwota podatku są zaewidencjonowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy.

W przypadku gdy faktura w formie elektronicznej dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, podatnik zostawia w dokumentacji paragon dotyczący tej sprzedaży z danymi identyfikującymi tę fakturę (art. 106h ust. 3 ustawy).

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520, z późn. zm.) do art. 106b dodano ust. 5-7, które obowiązują od 1 stycznia 2020 r.

W myśl art. 106b ust. 5 ustawy, w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej wysyłkowej poprzez platformy internetowe. Dokonując na nich zakupu klienci będący podatnikami VAT czasami zapominają zaznaczyć opcję „prośba o fakturę”, co skutkuje wystawieniem przez Spółkę do takiej transakcji paragonu fiskalnego bez NIP.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do skorygowania podstawy opodatkowania i wystawienia faktury w związku ze zwrotem paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż, objętą zakresem wniosku.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca wskazał, że w związku z zaewidencjonowaniem sprzedaży, objętej zakresem wniosku przy zastosowaniu kasy rejestrującej, skutkującej wystawieniem paragonów fiskalnych bez NIP nabywców, Wnioskodawca otrzymuje od tych nabywców żądania wystawienia na ich rzecz faktur z wykazanymi NIP-ami ww. nabywców. Nabywcy będący podatnikami podatku od towarów i usług chcą odsyłać Wnioskodawcy sam paragon fiskalny.

Spółka stoi na stanowisku, że przy zachowaniu wymogów formalnych § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie kas, możliwe jest wystawienie faktury do tej samej transakcji. Opisywane zdarzenie gospodarcze nosi znamiona oczywistej pomyłki w ewidencji.

Odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę błędów tj. zaewidencjonowania sprzedaży dokonywanej na rzecz nabywców, będących podatnikami podatku od towarów i usług przy zastosowaniu kasy rejestrującej zakończonej wystawieniem paragonów fiskalnych bez NIP nabywców w pierwszej kolejności należy ocenić, czy tego typu błędy mogą być korygowane w trybie przepisów dotyczących prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednocześnie należy wskazać, że co prawda w rozpatrywanym przypadku Wnioskodawca nie realizuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ani na rzecz rolników ryczałtowych, lecz na rzecz podatników podatku VAT, to pomimo że nie ciąży na nim obowiązek rejestrowania takiej sprzedaży na kasie rejestrującej, to Wnioskodawca dokonuje takiego ewidencjonowania dobrowolnie.

Zasady korygowania ewidencji prowadzonej na kasie rejestrującej określa m.in. cyt. wyżej przepis § 3 ust. 4 rozporządzenia.

Natomiast jak już wcześniej wskazano zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzania w przypadku, o którym mowa w ust. 4, podatnik ewidencjonuje przy użyciu kasy sprzedaż w prawidłowej wysokości.